Nelson Mandela

Nelson Mandela
Portrait photograph of a 76-year-old President Mandela
Mandela in Washington, D.C., 1994
1e President van Zuid -Afrika
In het kantoor
10 mei 1994 - 14 juni 1999
Afgevaardigde
  • Thabo Mbeki
  • F. W. de Klerk
Voorafgegaan door F. W. de Klerk (net zo Staatsvoorzitter)
Opgevolgd door Thabo Mbeki
19e Secretaris-generaal van de niet-gelegen beweging
In het kantoor
2 september 1998 - 14 juni 1999
Voorafgegaan door Andrés Pastrana Arango
Opgevolgd door Thabo Mbeki
11e Voorzitter van het African National Congress
In het kantoor
7 juli 1991 - 20 december 1997
Afgevaardigde
Voorafgegaan door Oliver Tambo
Opgevolgd door Thabo Mbeki
4e Vice -president van het African National Congress
In het kantoor
25 juni 1985 - 6 juli 1991
Voorafgegaan door Oliver Tambo
Opgevolgd door Walter Sisulu
Persoonlijke gegevens
Geboren
Rolihlahla Mandela

18 juli 1918
Mevezo, Unie van Zuid -Afrika
Ging dood 5 december 2013 (95 jaar)
Johannesburg, Zuid-Afrika
Doodsoorzaak Luchtweginfectie
Rustplaats Mandela -kerkhof, Qunu, Oostelijke kaap
Politieke partij Afrikaans Nationaal Congres
Ander politiek
aansluitingen
Zuid -Afrikaanse communistische partij
Echtgenoten
    (m.  1944; Div.  1958)
      (m.  1958; Div.  1996)
        (m.  1998)
        Kinderen 7, inclusief Makgatho, Makaziwe, Zenani, Zindziswa en Josina (stiefdochter)
        Alma mater
        Bezigheid
        • Activist
        • politicus
        • filantroop
        • advocaat
        Bekend om Interne weerstand tegen apartheid
        Prijzen
        Handtekening
        Website Fundering
        Bijnamen
        Schrijfcarrière
        Opvallende werken Lange wandeling naar vrijheid

        Nelson Rolihlahla Mandela (/mænˈdɛlə/;[1] Xhosa:[xolíɬaɬa mandɛ̂ːla];18 juli 1918 - 5 december 2013) was een Zuid -Afrikaan anti-apartheid activist die diende als de Eerste president van Zuid -Afrika van 1994 tot 1999. Hij was het eerste zwarte staatshoofd van het land en het eerste verkozen in een volledig representatief Democratische verkiezingen. Zijn regering gericht op het ontmantelen van de erfenis van apartheid door raciaal te bevorderen verzoening. Ideologisch een Afrikaanse nationalist en socialistisch, hij diende als president van de Afrikaans Nationaal Congres (ANC) partij van 1991 tot 1997.

        A Xhosa, Mandela werd geboren in de Thembu koninklijke familie in Mevezo, Unie van Zuid -Afrika. Hij studeerde rechten aan de Universiteit van Fort Hare en de Universiteit van Witwatersrand Voordat u als advocaat werkt Johannesburg.Daar raakte hij erbij betrokken anti-koloniaal en Afrikaanse nationalistische politiek, toetreden tot het ANC in 1943 en zijn mede-oprichter van zijn Jeugddivisie in 1944. na de Nationale partij's Witte alleen overheid gevestigde apartheid, een systeem van rassenscheiding Dat bevoorrecht blanken, Mandela en het ANC hebben zich aan zijn omverwerping gepleegd.Hij werd benoemd tot president van het ANC's Transvaal Branch, die opkomt voor zijn betrokkenheid in 1952 Defiance -campagne en de 1955 Congres van de mensen.Hij werd herhaaldelijk gearresteerd opstandig activiteiten en werd niet succesvol vervolgd in de 1956 TREASE TROES. Beïnvloed door Marxisme, hij trad stiekem toe tot de verboden Zuid -Afrikaanse communistische partij (SACP).Hoewel aanvankelijk toegewijd aan geweldloos protest, richtte hij in samenwerking met de SACP de militant op umkhonto we sizwe in 1961 en leidde een sabotage campagne tegen de overheid.Hij werd gearresteerd en gevangengezet in 1962, en na de Rivonia -proef, werd veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf voor samenzwering om de staat omver te werpen.

        Mandela diende 27 jaar gevangenisstraf, verdeeld tussen Robben eiland, Pollsmoorse gevangenis en Victor Versster Prison.Te midden van groeiende binnenlandse en internationale druk en angsten voor raciale burgeroorlog, president F. W. de Klerk Bracht hem in 1990 vrij. Mandela en De Klerk hebben inspanningen geleverd om te onderhandelen over een einde aan apartheid, wat resulteerde in de 1994 Multiraciale algemene verkiezing waarin Mandela het ANC naar de overwinning leidde en president werd.Leiding geven aan een brede coalitieregering die een nieuwe grondwet, Legde Mandela de nadruk op verzoening tussen de raciale groepen van het land en creëerde de Waarheids- en verzoeningscommissie om het verleden te onderzoeken mensenrechten mishandelingen.Economisch gezien behield zijn administratie zijn voorganger liberaal kader Ondanks zijn eigen socialistische overtuigingen, ook het introduceren van maatregelen om aan te moedigen landhervorming, Combat armoede en breid de gezondheidszorg uit.Internationaal trad Mandela op als bemiddelaar in de Pan Am Flight 103 Bombardement Trial en diende als secretaris-generaal van de niet gealigneerde beweging van 1998 tot 1999. Hij weigerde een tweede presidentiële termijn en werd opgevolgd door zijn plaatsvervanger, Thabo Mbeki.Mandela werd een oudere staatsman en concentreerde zich op het bestrijden van armoede en HIV/AIDS door de liefdadigheidsinstelling Nelson Mandela Foundation.

        Mandela was een groot deel van zijn leven een controversieel figuur.Hoewel critici op het recht hekelde hem als een communistische terrorist en die op de helemaal links beschouwde hem te enthousiast om te onderhandelen en zich te verzoenen met de aanhangers van de apartheid, hij kreeg internationale toejuiching voor zijn activisme.Wereldwijd beschouwd als een icoon van democratie en sociale rechtvaardigheid, hij ontving Meer dan 250 onderscheidingen, inclusief de Nobelprijs voor de Vrede.Hij wordt in diep respect vastgehouden in Zuid -Afrika, waar hij vaak door hem wordt verwezen Thembu clan naam, Madibaen beschreven als de "Vader van de natie".

        Leven

        Vroege leven

        Jeugd: 1918–1934

        Mandela werd geboren op 18 juli 1918 in het dorp Mvezo in Umtata, dan een deel van de Zuid -Afrika Kaapsprovincie.[2] Gezien de voornaam Rolihlahla,[notitie 1] a Xhosa Term in de volksmond betekent "onruststoker",[4] In latere jaren werd hij bekend onder zijn clannaam, Madiba.[5] Zijn patrilineale overgrootvader, Ngubengcuka, was heerser van de Thembu koninkrijk in de Transkeiaans Gebieden uit het moderne Zuid -Afrika oostelijke kaap provincie.[6] Een van de zonen van Ngubengcuka, genaamd Mandela, was de grootvader van Nelson en de bron van zijn achternaam.[7] Omdat Mandela het kind van de koning was door een vrouw van de Ixhiba-clan, een zogenaamde "linkse huis", de nakomelingen van hem kadetak van de koninklijke familie waren morganatisch, niet in aanmerking om de troon te erven, maar erkend als erfelijke koninklijke raadsleden.[8]

        De vader van Nelson Mandela, Gadla Henry Mphakanyiswa Mandela (1880-1928), was een lokale chef en raadslid van de vorst;Hij werd benoemd tot de functie in 1915, nadat zijn voorganger werd beschuldigd van corruptie door een regerende blanke magistraat.[9] In 1926 werd Gadla ook ontslagen voor corruptie, maar Nelson kreeg te horen dat zijn vader zijn baan had verloren voor het opstaan van de onredelijke eisen van de magistraat.[10] Een toegewijde van de God Qamata,[11] Gadla was een polygamist met vier vrouwen, vier zonen en negen dochters, die in verschillende dorpen woonden.De moeder van Nelson was de derde vrouw van Gadla, Nosekeni Fanny, dochter van Nkedama van het rechterhandhuis en een lid van de Amampemvu -clan van de Xhosa.[12]

        Niemand in mijn familie Had ooit naar school geweest ... Op de eerste schooldag gaf mijn leraar, Miss Mdingane, ieder van ons een Engelse naam.Dit was de gewoonte onder Afrikanen in die dagen en was ongetwijfeld te wijten aan de Britse vooringenomenheid van onze opleiding.Die dag vertelde Miss Mdingane me dat mijn nieuwe naam Nelson was.Waarom deze specifieke naam, ik heb geen idee.

        —Mandela, 1994[13]

        Mandela verklaarde later dat zijn vroege leven werd gedomineerd door traditionele Xhosa Custom en Taboo.[14] Hij groeide op met twee zussen in die van zijn moeder kraal in het dorp van Qunu, waar hij kuddes verzorgde als veehouderij en veel tijd buiten doorbracht met andere jongens.[15] Zijn beide ouders waren analfabeet, maar zijn moeder, als een vrome christen, stuurde hem naar een lokaal Methodist School toen hij ongeveer zeven was.Gedoopte een Methodist, Mandela kreeg de Engelse voornaam van "Nelson" door zijn leraar.[16] Toen Mandela ongeveer negen was, kwam zijn vader in Qunu blijven, waar hij stierf aan een niet -gediagnosticeerde kwaal waarvan Mandela geloofde dat hij longziekte was.[17] Hij voelde zich "drift", zei later dat hij de "trotse rebellie" van zijn vader erfde en "koppig gevoel van eerlijkheid".[18]

        De moeder van Mandela nam hem mee naar het "grote plaats" paleis in Mqhekezweni, waar hij werd toevertrouwd aan de voogdij van de thembu regentes, Chief Jongintaba Dalindyebo.Hoewel hij zijn moeder vele jaren niet meer zag, voelde Mandela dat Jongintaba en zijn vrouw Noengland hem als hun eigen kind behandelden, waardoor hij naast hun zoon, gerechtigheid en dochter, Nomafu, opvoedde.[19] Terwijl Mandela elke zondag met zijn voogden kerkdiensten bijwoonde, werd het christendom een belangrijk onderdeel van zijn leven.[20] Hij ging naar een Methodist Mission School naast het paleis, waar hij Engels, Xhosa, geschiedenis en geografie studeerde.[21] Hij ontwikkelde een liefde voor Afrikaanse geschiedenis, luisteren naar de verhalen die door oudere bezoekers naar het paleis werden verteld en werd beïnvloed door de anti-imperialist Retoriek van een bezoekende chef, Joyi.[22] Desondanks beschouwde hij destijds de Europese kolonisatoren Niet als onderdrukkers maar als weldoeners die onderwijs en andere voordelen hadden gebracht voor Zuid -Afrika.[23] 16 jaar oud, hij, gerechtigheid en verschillende andere jongens reisden naar Tyhalarha om de ulwaluko besnijdenis ritueel dat symbolisch hun overgang van jongens naar mannen markeerde;Daarna kreeg hij de naam Dalibunga.[24]

        Clarkebury, Healdtown en Fort Hare: 1934–1940

        Foto van Mandela, genomen in Umtata in 1937

        Van plan om vaardigheden te krijgen die nodig zijn om een privé raadslid Voor het Royal House van Thembu begon Mandela zijn voortgezet onderwijs in 1933 Clarkebury Methodist High School in Engcobo, een instelling in westerse stijl die de grootste school was voor zwarte Afrikanen in Thembuland.[25] Gemaakt om op gelijke basis te socialiseren met andere studenten, beweerde hij dat hij zijn "vastgebonden" houding verloor en voor het eerst beste vrienden werd met een meisje;Hij begon te sporten en ontwikkelde zijn levenslange liefde voor tuinieren.[26] Hij voltooide zijn junior certificaat in twee jaar,[27] en in 1937 verhuisde hij naar Healdtown, het Methodist College in Fort Beaufort Bijgewoond door de meeste Thembu -royalty, inclusief gerechtigheid.[28] De directeur benadrukte de superioriteit van Europese cultuur en de overheid, maar Mandela raakte steeds meer geïnteresseerd in native Afrikaanse cultuur, het maken van zijn eerste niet-Xhosa-vriend, een spreker van Sothoen onder de invloed van een van zijn favoriete leraren, een Xhosa die taboe brak door met een Sotho te trouwen.[29] Mandela bracht veel van zijn vrije tijd door in Healdtown als een langeafstandsloper en bokser, en in zijn tweede jaar werd hij een prefect.[30]

        In 1939, met de steun van Jongintaba, begon Mandela te werken aan een Bachelordiploma bij de Universiteit van Fort Hare, een elite zwarte instelling van ongeveer 150 studenten in Alice, Eastern Cape.Hij studeerde Engels, antropologie, politiek, "native administratie", en Romeinse Nederlandse wet in zijn eerste jaar, verlangend om een tolk of bediende te worden in de Afdeling Native Affairs.[31] Mandela bleef in het slaapzaal van Wesley House en raakte vriendschap met zijn eigen bloedverwant, K. D. Matanzima, net zoals Oliver Tambo, die nog tientallen jaren een goede vriend en kameraad werd.[32] Hij begon balzaaldansen,[33] Uitgevoerd in een dramasaatschappij spelen over Abraham Lincoln,[34] en gaf bijbelklassen in de lokale gemeenschap als onderdeel van de Student Christian Association.[35] Hoewel hij vrienden had die verbindingen hadden met de Afrikaans Nationaal Congres (ANC) die wilde dat Zuid -Afrika onafhankelijk zou zijn van de Britse Rijk, Mandela vermeed elke betrokkenheid bij de ontluikende beweging,[36] en werd een vocale voorstander van de Britse oorlogsinspanning wanneer de Tweede Wereldoorlog uitgebroken.[37] Hij hielp bij het opzetten van een huiscomité voor het eerstejaars studenten dat de dominantie van de tweedejaars uitdaagde,[38] en aan het einde van zijn eerste jaar werd betrokken bij een Studenten Representative Council (SRC) boycot tegen de kwaliteit van het eten, waarvoor hij werd geschorst van de universiteit;Hij keerde nooit terug om zijn diploma te voltooien.[39]

        Aangekomen in Johannesburg: 1941–1943

        Terugkerend naar Mqhekezweni in december 1940, ontdekte Mandela dat Jongintaba had uithuwelijken voor hem en gerechtigheid;ontzet zijn ze gevlucht Johannesburg via Queenstown, aankomen in april 1941.[40] Mandela vond werk als nachtwaker bij Crown Mines, zijn "Eerste aanblik van Zuid -Afrikaans kapitalisme in actie", maar werd ontslagen toen de induna (Headman) ontdekte dat hij een weggelopen was.[41] Hij verbleef bij een neef in George Goch Township, die Mandela introduceerde bij REALTOR en ANC ACTIVIST Walter Sisulu.De laatste beveiligde Mandela een baan als een gearticuleerde griffier bij het advocatenkantoor van Witkin, Sidelsky en Eidelman, een bedrijf gerund door Lazar Sidelsky, een liberale jood die sympathiek is voor de zaak van het ANC.[42] Bij het bedrijf raakte Mandela bevriend met Gaur Radebe - een Hlubi -lid van het ANC en communistische Partij- en Nat Bregman, een joods communist die zijn eerste blanke vriend werd.[43] Mandela woonde de Communistische Partijbijeenkomsten bij, waar hij onder de indruk was Europeanen, Afrikanen, Indianen, en Gekleurd gemengd als gelijken.Hij verklaarde later dat hij niet bij de partij kwam omdat het is atheïsme conflicteer met zijn christelijk geloof, en omdat hij de Zuid -Afrikaanse strijd zag als raciaal gebaseerd in plaats van als als klassenoorlog.[44] Om zijn hogere opleiding voort te zetten, heeft Mandela zich aangemeld bij een Universiteit van Zuid -Afrika Correspondentiecursus, die 's nachts aan zijn bachelordiploma werkt.[45]

        Mandela verdiende een klein loon en huurde een kamer in het huis van de Xhoma -familie in de Alexandra township;Ondanks dat hij vol was van armoede, misdaad en vervuiling, bleef Alexandra altijd een speciale plek voor hem.[46] Hoewel beschaamd door zijn armoede, ging hij kort uit met een Swazi Vrouw voordat hij de dochter van zijn huisbaas tastte.[47] Om geld te besparen en dichter bij het centrum van Johannesburg te zijn, verhuisde Mandela naar de compound van de Witwatersrand Native Labor Association, leven onder mijnwerkers van verschillende stammen;Omdat de compound door verschillende leiders werd bezocht, ontmoette hij ooit de Regent van de koningin van Basutoland.[48] Eind 1941 bezocht Jongintaba Johannesburg - de vergeven Mandela voor wegrennen - voordat hij terugkeerde naar Thembuland, waar hij stierf in de winter van 1942. Mandela en Justice arriveerden een dag te laat voor de begrafenis.[49] Nadat hij begin 1943 zijn BA -examens had gehaald, keerde Mandela terug naar Johannesburg om een politiek pad als advocaat te volgen in plaats van een privé raadslid in Thembuland te worden.[50] Hij verklaarde later dat hij geen epiphany had ervaren, maar dat hij 'zichzelf gewoon [zelf] vond en anders niet kon doen'.[51]

        Revolutionaire activiteit

        Law Studies en de ANC Youth League: 1943–1949

        Mandela begon rechten te studeren aan de Universiteit van de Witwatersrand, waar hij de enige zwarte Afrikaanse student was en geconfronteerd werd met racisme.Daar raakte hij bevriend met liberale en communistische Europese, Joodse en Indiase studenten, onder hen Joe Slovo en Ruth First.[52] Mandela werd in toenemende mate gepolitiseerd en marcheerde in augustus 1943 ter ondersteuning van een succesvolle busboycot om het tarief op te keren.[53] Hij kwam bij het ANC, hij werd steeds meer beïnvloed door Sisulu en bracht hij tijd door met andere activisten bij Sisulu Orlando Huis, inclusief zijn oude vriend Oliver Tambo.[54] In 1943 ontmoette Mandela elkaar Anton Lembede, een ANC -lid dat is aangesloten bij de "Africanist" -tak van Afrikaans nationalisme, dat virulent tegen een raciaal verenigd front was tegen kolonialisme en imperialisme of tegen een alliantie met de communisten.[55] Ondanks zijn vriendschappen met niet-zwarte en communisten, omarmde Mandela de opvattingen van Lembed, in de overtuiging dat zwarte Afrikanen volledig onafhankelijk moeten zijn in hun strijd voor politieke zelfbeschikking.[56] Beslissend over de noodzaak van een jeugdvleugel om Afrikanen in massa te vergroten in tegenstelling tot hun onderwerping, was Mandela tot een delegatie die ANC-president benaderde Alfred Bitini Xuma over het onderwerp bij zijn huis in Sophiatown; de African National Congress Youth League (ANCYL) werd opgericht op Paaszondag 1944 in de Bantu Men's Social Center, met Lembed als president en Mandela als lid van haar uitvoerend comité.[57]

        Mandela en Evelyn in juli 1944, op het huwelijksfeest van Walter en Albertina Sisulu in het sociale centrum van Bantu Men.[58]

        In het huis van Sisulu ontmoette Mandela elkaar Evelyn Mase, een stagiair -verpleegster en ANC -activist van Engcobo, Transkei.Een relatie aangaan en in oktober 1944 trouwen, woonden ze aanvankelijk bij haar familieleden totdat ze naar een gehuurd huis in de gemeente verhuisden Orlando begin 1946.[59] Hun eerste kind, Madiba "Thembi" Thembekile, werd geboren in februari 1945;Een dochter, Makaziwe, werd geboren in 1947 maar stierf aan Meningitis negen maanden later.[60] Mandela genoot van thuisleven en verwelkomde zijn moeder en zijn zus, Leabie, om bij hem te blijven.[61] Begin 1947 eindigden zijn drie jaar artikelen in Witkin, Sidelsky en Eidelman, en hij besloot om een fulltime student te worden, die bestond op leningen van de Bantu Welfare Trust.[62]

        In juli 1947 snelde Mandela Lembed, die ziek was, naar het ziekenhuis, waar hij stierf;Hij werd opgevolgd als ANCYL -president door de meer gematigde Peter MDA, die ermee instemde om samen te werken met communisten en niet-blacks en Mandela Ancyl-secretaris benoemt.[63] Mandela was het niet eens met de aanpak van MDA en ondersteunde in december 1947 een mislukte maatregel om communisten uit het ANCYL te verdrijven, gezien hun ideologie Un-African.[64] In 1947 werd Mandela gekozen in het uitvoerend comité van de ANC's Transvaal -provincie Branch, dienend onder regionale president C. S. S. Ramohanoe.Toen Ramohanoe optrad tegen de wensen van de commissie door samen te werken met Indianen en communisten, was Mandela een van degenen die zijn ontslag dwongen.[65]

        In de Zuid -Afrikaanse algemene verkiezingen in 1948, waarin alleen blanken mogen stemmen, de door Afrikaner gedomineerde Herenigde Nasionale Party onder Daniel François Malan nam de macht aan, spoedig verenigd met de Afrikaner -feest om de Nationale partij. Openlijk racist, de partij codificeerde en uitgebreid raciale segregatie met nieuwe apartheidswetgeving.[66] Mandela en zijn partijcadre bondgenoten begonnen toenemende invloed te krijgen in het ANC, begonnen te pleiten directe actie Tegen apartheid, zoals boycots en stakingen, beïnvloed door de tactieken die al in dienst zijn bij de Indiase gemeenschap van Zuid -Afrika.Xuma ondersteunde deze maatregelen niet en werd uit het presidentschap verwijderd in een Stem van geen vertrouwen, vervangen door James Moroka en een meer militant uitvoerend comité met Sisulu, MDA, Tambo en Godfrey Pitje.[67] Mandela vertelde later dat hij en zijn collega's 'het ANC hadden geleid naar een radicaler en revolutionair pad'.[68] Nadat hij zijn tijd aan de politiek had besteed, slaagde Mandela drie keer niet in Witwatersrand;Hij werd uiteindelijk zijn diploma ontkend in december 1949.[69]

        Defiance -campagne en Transvaal ANC Presidium: 1950–1954

        De tricolor -vlag van het ANC;Zwart voor de mensen, groen voor het land en goud voor de middelen van Afrika[70]

        Mandela nam Xuma's plaats in op de ANC National Executive in maart 1950,[71] en datzelfde jaar werd gekozen tot nationale president van de ANCYL.[72] In maart werd de verdediging van de verdediging van de vrijheid van meningsuiting gehouden in Johannesburg en bracht Afrikaanse, Indiase en communistische activisten samen om een te noemen May Day algemene staking in protest tegen apartheid en witte minderheidsregel.Mandela verzette zich tegen de staking omdat het multi-raciaal was en niet door ANC geleid, maar een meerderheid van zwarte werknemers nam deel, wat resulteerde in een verhoogde politie-repressie en de introductie van de Onderdrukking van het communisme Act, 1950, die de acties van alle protestgroepen beïnvloeden.[73] Op de ANC National Conference van december 1951 bleef hij ruzie maken tegen een raciaal verenigd front, maar werd hij overtroffen.[74]

        Daarna verwierp Mandela het Afrikanisme van Lembed en omarmde het idee van een multi-raciaal front tegen apartheid.[75] Beïnvloed door vrienden zoals Mozes Kotane en door de Sovjet Unieis steun voor Wars of National Liberation, zijn wantrouwen van het communisme brak af en hij begon literatuur te lezen door Karl Marx, Vladimir Lenin, en Mao Zedong, uiteindelijk de Marxistische filosofie van dialectisch materialisme.[76] In commentaar op het communisme, verklaarde hij later dat hij 'zich [hijzelf] sterk aangetrokken voelde tot het idee van een klasseloze samenleving die, aan [zijn] geest, vergelijkbaar was met de traditionele Afrikaanse cultuur waar het leven werd gedeeld en gemeenschappelijk'.[77] In april 1952 begon Mandela te werken bij de H.M.Basner Law Firm, dat eigendom was van een communist,[78] Hoewel zijn toenemende toewijding aan werk en activisme betekende dat hij minder tijd met zijn gezin doorbracht.[79]

        In 1952 begon het ANC de voorbereiding op een gewricht Defiance -campagne tegen apartheid met Indiase en communistische groepen, die een nationale vrijwillige raad oprichtte om vrijwilligers te werven.De campagne is ontworpen om het pad van te volgen geweldloze weerstand beïnvloed door Mahatma Gandhi;Sommigen steunden dit om ethische redenen, maar Mandela beschouwde het in plaats daarvan als pragmatisch.[80] Bij een Durban Rally op 22 juni richtte Mandela een verzamelde menigte van 10.000 mensen aan, met de campagneprotesten waarvoor hij werd gearresteerd en kort geïnterneerd in de gevangenis van Marshall Square.[81] Deze gebeurtenissen vestigden Mandela als een van de bekendste zwarte politieke figuren in Zuid-Afrika.[82] Met verdere protesten groeide het lidmaatschap van het ANC van 20.000 tot 100.000 leden;De regering reageerde met massale arrestaties en introduceerde de Public Safety Act, 1953 toestaan staat van beleg.[83] In mei verboden autoriteiten Transvaal ANC -president J. B. Markeringen van openbare verschijningen;Niet in staat om zijn positie te behouden, raadde hij Mandela aan als zijn opvolger.Hoewel Afrikanisten zich tegen zijn kandidatuur verzetten, werd Mandela in oktober gekozen als regionale president.[84]

        Mandela's voormalige huis in de JOHANNESBURG TOWNSHIP van Soweto

        In juli 1952 werd Mandela gearresteerd onder de Onderdrukking van het communisme handelen en stond terecht als een van de 21 beschuldigde - onder hen Moroka, Sisulu en Yusuf Dadoo—In Johannesburg.Schuldig bevonden aan "wettelijk communisme", een term die de regering gebruikte om de meeste oppositie tegen apartheid te beschrijven, hun straf van negen maanden ' hard werk was geschorst twee jaar lang.[85] In december kreeg Mandela een verbod van zes maanden om vergaderingen bij te wonen of met meer dan één persoon tegelijk te praten, waardoor zijn Transvaal ANC-presidentschap onpraktisch werd, en tijdens deze periode pette de Defiance Campaign.[86] In september 1953 las Andrew Kunene Mandela's "No Easy Walk to Freedom" toespraak voor tijdens een Transvaal ANC -bijeenkomst;De titel is ontleend aan een citaat van de Indiase onafhankelijkheidsleider Jawaharlal Nehru, een baanbrekende invloed op de gedachte van Mandela.De toespraak legde een contingentieplan uit voor een scenario waarin het ANC werd verboden.Dit Mandela-plan, of m-plan, omvatte het verdelen van de organisatie in een cel structuur met een meer gecentraliseerd leiderschap.[87]

        Mandela verkreeg werk als advocaat voor het bedrijf Terblanche en Briggish, voordat hij verhuisde naar de liberaal-gerunde Helman en Michel, die kwalificatie-examens slagen om een volwaardige advocaat te worden.[88] In augustus 1953 openden Mandela en Tambo hun eigen advocatenkantoor, Mandela en Tambo, actief in het centrum van Johannesburg.Het enige advocatenkantoor in de Afrika in het land, het was populair bij benadeelde zwarte mensen, die vaak te maken had met gevallen van politie brutaliteit.Het bedrijf hield niet van Groepsgebieden Act;Als gevolg hiervan nam hun klanten af.[89] Als advocaat van aristocratisch erfgoed maakte Mandela deel uit van de Elite Black Middle-klasse van Johannesburg en verleende veel respect van de zwarte gemeenschap.[90] Hoewel een tweede dochter, Makaziwe Phumia, werd geboren in mei 1954, de relatie van Mandela met Evelyn werd gespannen en ze beschuldigde hem van overspel.Hij heeft misschien zaken gehad bij ANC -lid Lillian ngoyi en secretaris Ruth Mompati;Verschillende personen dicht bij Mandela hebben in deze periode verklaard dat deze hem een kind droeg.[91] Walgelijk van het gedrag van haar zoon, keerde Noseni terug naar Transkei, terwijl Evelyn de Jehovah's Getuigen en verwierp de preoccupatie van Mandela met de politiek.[92]

        Congres van de People and the Treason Trial: 1955–1961

        Wij, de mensen van Zuid -Afrika, verklaren dat al ons land en de wereld het kent:
        Dat Zuid -Afrika is van iedereen die erin wonen, zwart en wit, en dat geen enkele regering rechtvaardig autoriteit kan claimen, tenzij het gebaseerd is op de wil van het volk.

        - Opening van woorden van de Vrijheidshand[93]

        Na deelname aan het mislukte protest om de gedwongen verhuizing van alle zwarte mensen uit de Sophiatown -buitenwijk van Johannesburg in februari 1955 te voorkomen, concludeerde Mandela dat gewelddadige actie nodig zou zijn om een einde te maken aan apartheid en witte minderheidsregel.[94] Volgens zijn advies vroeg Sisulu wapens van de Volksrepubliek China, die werd geweigerd.Hoewel de Chinese regering de anti-apartheidsstrijd steunde, geloofden ze dat de beweging onvoldoende voorbereid was Guerrilla -oorlogvoering.[95] Met de betrokkenheid van de Zuid -Afrikaans Indiaas congres, het gekleurde mensencongres, de Zuid -Afrikaans congres van vakbonden en de Congres van Democraten, het ANC plande een Congres van de mensen, alle Zuid-Afrikanen oproepen om voorstellen in te sturen voor een tijdperk na de apartheid.Op basis van de antwoorden, a Vrijheidshand werd opgesteld door Rusty Bernstein, oproepen tot de oprichting van een democratische, niet-racialistische staat met de nationalisatie van grote industrie.Het charter werd aangenomen op een conferentie in juni 1955 in Kliptown;3.000 afgevaardigden woonden het evenement bij, dat met geweld werd gesloten door de politie.[96] De principes van het Freedom Charter bleven belangrijk voor Mandela, en in 1956 beschreef hij het als "een inspiratie voor de mensen in Zuid -Afrika".[97]

        Na het einde van een tweede verbod in september 1955 ging Mandela op een werkvakantie Transkei om de implicaties van de Bantu Authorities Act, 1951 met lokale Xhosa -leiders, ook zijn moeder en Nengland bezoeken voordat hij verder gaat Kaapstad.[98] In maart 1956 ontving hij zijn derde verbod op openbare optredens, waardoor hij vijf jaar tot Johannesburg was, maar hij tartte het vaak.[99] Het huwelijk van Mandela ging kapot en Evelyn verliet hem en nam hun kinderen mee om bij haar broer te wonen.Ze initiërende echtscheidingsprocedures in mei 1956, beweerde dat Mandela haar fysiek had misbruikt;Hij ontkende de aantijgingen en vocht voor de voogdij over hun kinderen.[100] Ze trok haar verzoekschrift van scheiding in november in, maar Mandela diende in januari 1958 een scheiding in;De scheiding werd in maart afgerond, met de kinderen in de zorg van Evelyn.[101] Tijdens de echtscheidingsprocedure begon hij een maatschappelijk werker te wenden, Winnie Madikizela, in wie hij trouwde Bizana in juni 1958. Ze raakte later betrokken bij ANC -activiteiten en bracht enkele weken in de gevangenis door.[102] Samen hadden ze twee kinderen: Zenani, geboren in februari 1959, en Zindziswa (1960–2020).[103]

        Een apartheidsteken;Apartheidswetgeving had invloed op alle gebieden van het leven

        In december 1956 werd Mandela gearresteerd naast het grootste deel van de ANC National Executive en beschuldigd van "hoogverraad" tegen de staat.Gehouden in de gevangenis van Johannesburg te midden van massale protesten, ondergingen ze een voorbereidend onderzoek voordat ze borgtocht kregen.[104] De weerlegging van de verdediging begon in januari 1957, onder toezicht van advocaat Vernon Berrangé, en ging door totdat de zaak in september werd uitgesteld.In januari 1958, Oswald Pirow werd benoemd om de zaak te vervolgen, en in februari oordeelde de rechter dat er "voldoende reden" was voor de beklaagden om terecht te staan in de Transvaal Supreme Court.[105] Het formele Trial Trial begon in Pretorie In augustus 1958, waarbij de beklaagden met succes een aanvraag indienen om de drie rechters - allemaal in verband te brengen met de regerende nationale partij - te laten worden toegevoegd.In augustus werd één aanklacht ingetrokken en in oktober trok de vervolging zijn aanklacht in en diende hij in november een geforgeerde versie in die betoogde dat het ANC -leiderschap hoogverraad pleegde door een gewelddadige revolutie te pleiten, een aanklacht die de gedaagden ontkenden.[106]

        In april 1959 richtten Afrikanisten ontevreden over de ANC's United Front -aanpak op de Pan-Afrikanistisch congres (PAC);Mandela was het niet eens met de raciaal uitsluitende opvattingen van de PAC en beschreef ze als "onvolwassen" en "naïef".[107] Beide partijen namen deel aan een anti-pass-campagne begin 1960, waarin Afrikanen brandden de passen die ze wettelijk verplicht waren om te dragen.Een van de PAC-georganiseerde demonstraties werd door de politie ontslagen, wat resulteerde in de dood van 69 demonstranten in de Sharpeville Massacre.Het incident bracht internationale veroordeling van de regering en resulteerde in rellen in heel Zuid -Afrika, waarbij Mandela publiekelijk zijn pass in solidariteit verbrandde.[108]

        Reageren op de onrust, heeft de regering de status van noodmaatregelen geïmplementeerd en verklaart staat van beleg en het verbieden van het ANC en PAC;In maart arresteerden ze Mandela en andere activisten, waardoor ze vijf maanden zonder aanklacht zaten in de onhygiënische omstandigheden van de lokale gevangenis van Pretoria.[109] Gevangenisstraf veroorzaakte problemen voor Mandela en zijn medeverdachten in het Treason-proces;Hun advocaten konden hen niet bereiken, en dus werd besloten dat de advocaten zich in protest zouden terugtrekken totdat de verdachte uit de gevangenis werd bevrijd toen de noodtoestand eind augustus 1960 werd opgeheven.[110] In de daaropvolgende maanden gebruikte Mandela zijn vrije tijd om een all-in African Conference in de buurt te organiseren Pietermaritzburg, Geboorte-, in maart 1961, waar 1.400 afgevaardigden van anti-apartheid elkaar ontmoetten en het akkoord ging over een staking die thuis blijft 31 mei, de dag dat Zuid-Afrika een republiek werd.[111] Op 29 maart 1961, zes jaar nadat het proces van het verraad begon, produceerden de rechters een oordeel van niet schuldig en oordeelden dat er onvoldoende bewijs was om de beschuldigde van "hoogverraad" te veroordelen, omdat zij noch communisme noch gewelddadige revolutie hadden bepleit;Het resultaat heeft de regering in verlegenheid gebracht.[112]

        MK, The SACP en African Tour: 1961–62

        Rieten kamer op Liliesleaf Farm, waar Mandela verborg

        Mandela, vermomd als chauffeur, reisde door het land Incognito, organiseerde de nieuwe celstructuur van het ANC en de geplande massale verblijf thuisstaking.Aangeduid als de "zwarte pimpernel" in de pers - een verwijzing naar Emma Orczy's 1905 roman De scharlaken pimpernel- Er werd door de politie een bevel voor zijn arrestatie gebracht.[113] Mandela hield geheime vergaderingen met verslaggevers en nadat de regering de staking niet had voorkomen, waarschuwde hij hen dat veel anti-apartheidsactivisten snel hun toevlucht zouden nemen tot geweld door groepen zoals de PAC's Poqo.[114] Hij geloofde dat het ANC een gewapende groep zou moeten vormen om een deel van dit geweld in een gecontroleerde richting te kanaliseren, waardoor beide ANC -leider overtuigd is Albert Luthuli- die moreel tegen geweld was - en geallieerde activistische groepen van zijn noodzaak.[115]

        Geïnspireerd door de acties van Fidel Castro's 26 juli beweging in de Cubaanse revolutie, in 1961 Mandela, Sisulu en Slovo mede-oprichter Umkhonto we sizwe ("Spear of the Nation", afgekort Mk).Mandela werd voorzitter van de militante groep en kreeg ideeën uit literatuur over guerrillaoorlogvoering door marxistische militanten Mao en Che Guevara evenals van de militaire theoreticus Carl von Clausewitz.[116] Hoewel aanvankelijk officieel gescheiden werd verklaard van het ANC om de reputatie van deze laatste niet te besmetten, werd MK later algemeen erkend als de gewapende vleugel van de partij.[117] De meeste vroege MK -leden waren blanke communisten die Mandela in hun huizen konden verbergen;Na het verstoppen in de flat van de communistische Wolfie Kodesh Berea, Mandela verhuisde naar de communistische eigendom Liliesleaf boerderij in Rivonia, daar vergezeld door Raymond Mhlaba, Slovo en Bernstein, die de MK -constitutie samenstellen.[118] Hoewel Mandela in het latere leven ontkende, om politieke redenen, ooit lid te zijn van de Communistische Partij, suggereerde historisch onderzoek dat in 2011 werd gepubliceerd sterk dat hij in de late jaren 1950 of vroege jaren zestig was toegetreden.[119] Dit werd bevestigd door zowel de SACP als het ANC na de dood van Mandela.Volgens de SACP was hij niet alleen lid van de partij, maar was hij ook in het centrale comité.[120][121]

        Wij van Umkhonto hebben altijd geprobeerd bevrijding te bereiken zonder bloedvergieten en burgerlijke botsing.Zelfs op dit late uur hopen we dat onze eerste acties iedereen zullen ontwaken voor een realisatie van de gevaarlijke situatie waartoe het nationalistische beleid leidt.We hopen dat we de regering en haar aanhangers tot hun zintuigen zullen brengen voordat het te laat is, zodat zowel de overheid als het beleid kunnen worden gewijzigd voordat de zaken het wanhopige stadium van de burgeroorlog bereiken.

        —Statement vrijgegeven door MK om de start van hun sabotage -campagne aan te kondigen[122]

        MK opereerde via een celstructuur en was van plan om sabotagedaden uit te voeren die maximale druk op de overheid zouden uitoefenen met minimale slachtoffers;Ze probeerden militaire installaties, energiecentrales, telefoonlijnen en transportbanden 's nachts te bombarderen, toen burgers niet aanwezig waren.Mandela verklaarde dat ze sabotage kozen omdat het de minst schadelijke actie was, geen doden inhoudt en de beste hoop op raciale verzoening daarna bood;Hij erkende niettemin dat als dit is mislukt, dan guerrillaoorlogvoering nodig zou zijn geweest.[123] Kort nadat ANC -leider Luthuli de Nobelprijs voor de Vrede, Mk kondigde publiekelijk zijn bestaan aan met 57 bombardementen op Dingane's Day (16 december) 1961, gevolgd door verdere aanvallen op oudejaarsavond.[124]

        Het ANC besloot Mandela te sturen als afgevaardigde naar de vergadering van februari 1962 van de Pan-African Freedom Movement voor Oost, Midden- en Zuid-Afrika (PAFMECSA) Addis Ababa, Ethiopië.[125] Zuid -Afrika in het geheim verlaten via Bechuanaland, op zijn manier bezocht Mandela Tanganyika en ontmoette zijn president, Julius Nyerere.[126] Aangekomen in Ethiopië ontmoette Mandela keizer Haile Selassie I, en hield zijn toespraak na Selassie op de conferentie.[127] Na het symposium reisde hij naar Cairo, Egypte, bewonderen de politieke hervormingen van president Gamal Abdel Nasser, en ging toen naar Tunis, Tunesië, waar president Habib Bourguiba gaf hem £ 5.000 voor wapens.Hij ging naar Marokko, Mali, Guinee, Sierra Leone, Liberia en Senegal en ontving fondsen van de Liberiaanse president William Tubman en Guinese president Ahmed Sékou Touré.[128] Hij verliet Afrika voor Londen, Engeland, waar hij anti-apartheidsactivisten, verslaggevers en prominente politici ontmoette.[129] Bij terugkeer naar Ethiopië begon hij een cursus van zes maanden in de oorlogvoering van guerrilla, maar voltooide slechts twee maanden voordat hij werd teruggeroepen naar Zuid-Afrika door het leiderschap van het ANC.[130]

        Gevangenisstraf

        Arrestatie en Rivonia -proef: 1962–1964

        Op 5 augustus 1962 veroverde de politie Mandela samen met collega -activist Cecil Williams in de buurt Howick.[131] Veel MK -leden vermoedden dat de autoriteiten waren getipt met betrekking tot de verblijfplaats van Mandela, hoewel Mandela deze ideeën zelf weinig geloofwaardigheid gaf.[132] In latere jaren, Donald Rickard, een voormalige Amerikaanse diplomaat, onthulde dat de Central Intelligence Agency, die de verenigingen van Mandela met communisten vreesde, had de Zuid -Afrikaanse politie op de hoogte gebracht van zijn locatie.[133][134] Gevangen in de Marshall Square Prison in Johannesburg, werd Mandela beschuldigd van het aanzetten tot stakingen van werknemers en het verlaten van het land zonder toestemming.Mandela vertegenwoordigde zich met Slovo als juridisch adviseur en was van plan het proces te gebruiken om "de morele oppositie van het ANC tegen racisme" te laten zien, terwijl aanhangers buiten het veld demonstreerden.[135] Verhuisd naar Pretorie, waar Winnie hem kon bezoeken, begon hij correspondentiestudies voor een bachelor in de rechten (LLB) graad van de Internationale programma's van de Universiteit van Londen.[136] Zijn hoorzitting begon in oktober, maar hij verstoorde de procedure door een traditionele te dragen Kaross, weigeren getuigen te roepen en zijn mitigatieplek om te zetten in een politieke toespraak.Schuldig bevonden, werd hij veroordeeld tot vijf jaar gevangenisstraf;Toen hij de rechtszaal verliet, zongen aanhangers "Nkosi Sikelel Iafrika".[137]

        Ik heb gevochten tegen witte overheersing en ik heb gevochten tegen zwarte overheersing.Ik heb het ideaal gekoesterd van een democratische en vrije samenleving waarin alle personen samen in harmonie en met gelijke kansen zullen leven.Het is een ideaal waar ik voor hoop te leven en gerealiseerd te zien.Maar als het moet zijn, is het een ideaal waarvoor ik bereid ben te sterven.

        —Mandela's Rivonia proef toespraak, 1964[138][139]

        Op 11 juli 1963 heeft de politie overvallen Liliesleaf boerderij, het arresteren van degenen die ze daar vonden en het ontdekken van papierwerk die de activiteiten van MK documenteerden, waarvan sommige Mandela noemden.De Rivonia -proef begon bij Pretoria Supreme Court In oktober, met Mandela en zijn kameraden beschuldigd van vier tellingen van sabotage en samenzwering om de regering gewelddadig omver te werpen;Hun hoofdaanklager was Percy Yutar.[140] Rechter Quartus de Wet gooide al snel de zaak van de aanklager voor onvoldoende bewijsmateriaal, maar Yutar herformuleerde de aanklachten en presenteerde zijn nieuwe zaak van december 1963 tot februari 1964, belde 173 getuigen en bracht duizenden documenten en foto's op het proces.[141]

        Hoewel vier van de beschuldigde betrokkenheid bij MK ontkenden, gaven Mandela en de andere vijf beschuldigden sabotage toe, maar ontkenden dat ze ooit hadden ingestemd om de guerrillaoorlog tegen de regering te initiëren.[142] Ze gebruikten het proces om hun politieke oorzaak te benadrukken;Bij de opening van de procedure van de verdediging gaf Mandela zijn drie uur durende "Ik ben bereid om te sterven"Spraak. Die toespraak - die werd geïnspireerd door Castro's"De geschiedenis zal me ontslaat" - werd op grote schaal gemeld in de pers ondanks de officiële censuur.[143] Het proces kreeg internationale aandacht;Er waren wereldwijde oproepen voor de release van de beschuldigde van de Verenigde Naties en World Peace Council, Terwijl de Universiteit van Londen Union stemde Mandela naar zijn presidentschap.[144] Op 12 juni 1964 vond Justice de Wet Mandela en twee van zijn mede-beschuldigde schuldig aan alle vier de aanklachten;Hoewel de vervolging de doodvonnis om te worden toegepast, veroordeelde de rechter hen in plaats daarvan levenslange gevangenisstraf.[145]

        Robben Island: 1964–1982

        In 1964 werden Mandela en zijn mede-beschuldiging van Pretoria naar de gevangenis overgebracht Robben eiland, daar blijven voor de komende 18 jaar.[146] Geïsoleerd uit niet-politieke gevangenen in sectie B, werd Mandela gevangengezet in een vochtige betonnen cel van 8 voet (2,4 m) bij 7 voet (2,1 m), met een stromat om te slapen.[147] Verbaal en fysiek lastiggevallen door verschillende blanke gevangeniswardens, brachten de gevangenen van Rivonia hun dagen door met het breken van rotsen in grind, totdat ze in januari 1965 opnieuw werden toegewezen om in een kalkgroeve te werken.Mandela was aanvankelijk verboden om een zonnebril te dragen, en de schittering van de kalk beschadigde zijn gezichtsvermogen permanent.[148] 'S Nachts werkte hij aan zijn LLB -graad, die hij kreeg van de Universiteit van Londen via een correspondentiecursus met Wolsey Hall, Oxford, maar kranten waren verboden en hij was opgesloten eenzame opsluiting bij verschillende gelegenheden voor het bezit van gesmokkelde nieuwsknipsels.[149] Hij werd aanvankelijk geclassificeerd als de laagste graad van gevangene, Klasse D, wat betekent dat hij één bezoek en één brief om de zes maanden kreeg, hoewel alle e -mail zwaar werd gecensureerd.[150]

        Lime Quarry op Robben Island, waar Mandela en andere gevangenen werden gedwongen om zware arbeid uit te voeren

        De politieke gevangenen namen deel aan het werk en de honger slaat toe—De laatste beschouwd als grotendeels ineffectief door Mandela-om de gevangenisomstandigheden te verbeteren en dit te beschouwen als een microkosmos van de anti-apartheidsstrijd.[151] ANC-gevangenen verkozen hem in hun vierkoppige "hoog orgel" samen met Sisulu, Govan Mbeki en Raymond Mhlaba, en hij was betrokken bij een groep, genaamd Ulundi, die alle politieke gevangenen vertegenwoordigde (inclusief Eddie Daniels) op het eiland, waardoor hij banden met PAC en smeedde Yu Chi Chan Club leden.[152] Door het "Universiteit van Robben Island" te initiëren, waarbij gevangenen op hun eigen expertisegebieden leek, debatteerde hij over sociaal-politieke onderwerpen met zijn kameraden.[153]

        Hoewel hij de christelijke zondagsdiensten bijwoonde, bestudeerde Mandela de islam.[154] Hij studeerde ook Afrikaans, in de hoop een wederzijds respect te bouwen met de bewaker en hen om te zetten in zijn zaak.[155] Verschillende officiële bezoekers ontmoetten Mandela, vooral de liberale parlementaire vertegenwoordiger Helen Suzman van de Progressieve partij, die de zaak van Mandela buiten de gevangenis verdedigde.[156] In september 1970 ontmoette hij elkaar Britse arbeidspartij politicus Denis Healey.[157] Zuid -Afrikaanse minister van Justitie Jimmy Kruger Bezocht in december 1974, maar hij en Mandela konden niet met elkaar opschieten.[158] Zijn moeder bezocht in 1968, stierf kort daarna, en zijn eerstgeboren zoon Thembi stierf het volgende jaar bij een auto -ongeluk;Mandela was verboden om een van beide begrafenis bij te wonen.[159] Zijn vrouw was zelden in staat om hem te zien, regelmatig gevangengezet voor politieke activiteiten, en zijn dochters bezochten voor het eerst in december 1975. Winnie werd in 1977 uit de gevangenis vrijgelaten, maar werd met geweld gevestigd Merkfort en bleef hem niet zien.[160]

        Vanaf 1967 verbeterden de gevangenisomstandigheden.Zwarte gevangenen kregen een broek in plaats van shorts, games werden toegestaan en de standaard van hun voedsel werd verhoogd.[161] In 1969 werd een ontsnappingsplan voor Mandela ontwikkeld door Gordon Bruce, maar het werd verlaten nadat de samenzwering was geïnfiltreerd door een agent van de Zuid -Afrikaans Bureau of State Security (Boss), die hoopte Mandela te zien schieten tijdens de ontsnapping.[162] In 1970 werd commandant Piet Badenhorst commandant officier.Mandela, die een toename van het fysieke en geestelijke misbruik van gevangenen zag, klaagde bij het bezoeken van rechters, die Badenhorst opnieuw hadden toegewezen.[163] Hij werd vervangen door commandant Willie Willemse, die een coöperatieve relatie met Mandela ontwikkelde en de gevangenisnormen wilde verbeteren.[164]

        De binnenkant van de gevangeniscel van Mandela zoals het was toen hij in 1964 werd opgesloten en zijn open celraam tegenover de gevangenis op Robben Island, nu een nationaal en Werelderfgoed.De cel van Mandela bevatte later meer meubels, waaronder een bed uit rond 1973.[165]

        Tegen 1975 was Mandela een klasse A -gevangene geworden,[166] waardoor hij een grotere aantallen bezoeken en letters liet.Hij kwam overeen met anti-apartheidsactivisten zoals Mangosuthu Buthelezi en Desmond Tutu.[167] Dat jaar begon hij zijn autobiografie, die naar Londen werd gesmokkeld, maar toen niet werd gepubliceerd;Gevangenisautoriteiten ontdekten verschillende pagina's en zijn LLB -onderzoeksrechten werden vier jaar ingetrokken.[168] In plaats daarvan wijdde hij zijn vrije tijd aan tuinieren en lezen totdat de autoriteiten hem toestonden om zijn LLB -graadstudies in 1980 te hervatten.[169]

        Tegen het einde van de jaren zestig was de bekendheid van Mandela overschaduwd door Steve Biko en de Black Consciousness Movement (BCM).De ANC als ineffectief zien, riep de BCM op tot militante actie, maar, na de Soweto opstand In 1976 werden veel BCM -activisten gevangengezet op Robben Island.[170] Mandela probeerde een relatie op te bouwen met deze jonge radicalen, hoewel hij kritisch was over hun racialisme en minachting voor blanke anti-apartheidsactivisten.[171] Vernieuwde internationale interesse in zijn toestand kwam in juli 1978, toen hij zijn 60e verjaardag vierde.[172] Hij kreeg een eredoctoraat in Lesotho, de Jawaharlal Nehru Award voor internationaal begrip in India in 1979 en de Vrijheid van de stad van Glasgow, Schotland in 1981.[173] In maart 1980, de slogan "Free Mandela!"werd ontwikkeld door journalist Percy Qoboza, het aanwakkeren van een internationale campagne die leidde tot de VN veiligheidsraad om te roepen voor zijn vrijlating.[174] Ondanks de toenemende buitenlandse druk, weigerde de regering, vertrouwend op haar Koude Oorlog bondgenoten Amerikaanse president Ronald Reagan en de Britse premier Margaret Thatcher;Beiden beschouwden Mandela's ANC als een terroristische organisatie die sympathiek is voor het communisme en steunden haar onderdrukking.[175]

        Pollsmoor Prison: 1982–1988

        In april 1982 werd Mandela overgebracht naar Pollsmoorse gevangenis in Tokai, Kaapstad, samen met senior ANC -leiders Walter Sisulu, Andrew Mlangeni, Ahmed Kathrada en Raymond Mhlaba;Ze geloofden dat ze werden geïsoleerd om hun invloed op jongere activisten op Robben Island te verwijderen.[176] De omstandigheden bij Pollsmoor waren beter dan op Robben Island, hoewel Mandela de kameraadschap en het landschap van het eiland miste.[177] Goed opschieten met de commandant van Pollsmoor, Brigadier Munro, Mandela mocht een tuin op het dak;[178] Hij las ook vraatzuchtig en correspondeerde al breed en werd nu 52 letters per jaar toegestaan.[179] Hij werd benoemd tot beschermheer van de multi-racial Verenigd Democratisch front (UDF), opgericht om te vechten hervorming geïmplementeerd door de Zuid -Afrikaanse president P. W. Botha.De regering van Botha's Nationale Partij had gekleurde en Indiase burgers toegestaan om op hun eigen parlementen te stemmen, die controle hadden over onderwijs, gezondheid en huisvesting, maar zwarte Afrikanen werden uitgesloten van het systeem.Net als Mandela zag de UDF dit als een poging om de anti-apartheidsbeweging op raciale lijnen te verdelen.[180]

        Buste van Mandela opgericht op die van Londen Zuidelijke oever Door de Greater London Council administratie van Ken Livingstone in 1985

        De vroege jaren 1980 waren getuige van een escalatie van geweld in het hele land, en velen voorspelden burgeroorlog.Dit ging gepaard met economische stagnatie omdat verschillende multinationale banken - onder druk van een internationale lobby - waren gestopt met investeren in Zuid -Afrika.Talloze banken en Thatcher vroegen Botha om Mandela - toen op het hoogtepunt van zijn internationale bekendheid - vrij te geven om de vluchtige situatie onschadelijk te maken.[181] Hoewel Mandela een gevaarlijke "arch-marxist" beschouwt,[182] Botha bood hem in februari 1985 een vrijlating uit de gevangenis aan als hij "gewelddadig geweld als een politiek wapen afwees".Mandela sloot het aanbod af en liet een verklaring vrij via zijn dochter Zindzi waarin staat: "Welke vrijheid word ik aangeboden terwijl de organisatie van de mensen [ANC] verboden blijft? Alleen vrije mannen kunnen onderhandelen. Een gevangene kan geen contracten aangaan."[183][184]

        In 1985 onderging Mandela een operatie op een vergrote prostaatklier voordat hij nieuwe eenzame wijken op de begane grond kreeg.[185] Hij werd opgewekt door "zeven eminente personen", een internationale delegatie gestuurd om over een schikking te onderhandelen, maar de regering van Botha weigerde samen te werken, een noodtoestand in juni te roepen en een politieoptreden tegen onrust te initiëren.[186] De anti-apartheidsweerstand vocht terug, waarbij het ANC in 1986 231 aanvallen pleegde in 1986 en 235 in 1987.[187] Het geweld escaleerde toen de regering het leger en de politie gebruikte om het verzet te bestrijden en bood geheime steun voor burgerwachtgroepen en de Zulu nationalistische beweging Inkatha, die betrokken was bij een steeds gewelddadiger strijd met het ANC.[188] Mandela vroeg om gesprekken met Bootha, maar werd geweigerd, in plaats daarvan een ontmoeting met minister van Justitie Kobie Coetsee in 1987, en nog eens 11 vergaderingen in de komende drie jaar.Coetsee organiseerde onderhandelingen tussen Mandela en een team van vier overheidscijfers vanaf mei 1988;Het team stemde in met de vrijlating van politieke gevangenen en de legalisatie van het ANC op de voorwaarde dat ze permanent afstand doen meerderheidsregel.Mandela verwierp deze voorwaarden en drong erop aan dat het ANC alleen een einde zou maken aan zijn gewapende activiteiten wanneer de regering afstand deed van geweld.[189]

        De 70e verjaardag van Mandela in juli 1988 trok internationale aandacht, inclusief Een tribute -concert bij Londens Wembley Stadium Dat werd uitgezonden en bekeken door naar schatting 200 miljoen kijkers.[190] Hoewel wereldwijd gepresenteerd als een heroïsch figuur, werd hij geconfronteerd met persoonlijke problemen toen ANC -leiders hem informeerden dat Winnie zichzelf had opgezet als hoofd van een bende, de "Mandela United Football Club", die verantwoordelijk was geweest voor het martelen en dodenIn Soweto.Hoewel sommigen hem aanmoedigen om van haar te scheiden, besloot hij loyaal te blijven totdat ze schuldig werd bevonden door het proces.[191]

        Victor Versster Prison and Release: 1988–1990

        "Gratis Mandela" protesteren Oost -Berlijn, 1986

        Herstellen van tuberculose verergerd door de vochtige omstandigheden in zijn cel,[192] Mandela werd verplaatst Victor Versster Prison, in de buurt Paarl, in december 1988. Hij was gehuisvest in het relatieve comfort van het huis van een bewaker met een persoonlijke kok, en hij gebruikte de tijd om zijn LLB -graad te voltooien.[193] Terwijl hij daar was, mocht hij veel bezoekers en organiseerde hij geheime communicatie met verbannen ANC -leider Oliver Tambo.[194][195]

        In 1989 leed Botha een beroerte;Hoewel hij het staatsvoorzitterschap zou behouden, trad hij af als leider van de nationale partij, om te worden vervangen door F. W. de Klerk.[196] In een verrassende stap nodigde Botha Mandela uit voor een vergadering over thee in juli 1989, een uitnodiging die Mandela als geniaal beschouwde.[197] Botha werd zes weken later door de Klerk vervangen als staatspresident;De nieuwe president geloofde dat de apartheid niet duurzaam was en een aantal ANC -gevangenen had vrijgelaten.[198] Na de val van de Berlijnse muur In november 1989 belde De Klerk zijn kabinet samen om te debatteren over het ANC en het bevrijden van Mandela.Hoewel sommigen diep tegen zijn plannen waren, ontmoette De Klerk Mandela in december om de situatie te bespreken, een vergadering die beide mannen als vriendelijk beschouwden, voordat ze alle voorheen verboden politieke partijen in februari 1990 legaliseerden en de onvoorwaardelijke vrijlating van Mandela aankondigde.[199][200] Kort daarna mochten voor het eerst in 20 jaar foto's van Mandela worden gepubliceerd in Zuid -Afrika.[201]

        Mandela verliet Victor Verster Prison op 11 februari en hield Winnie's hand voor verzamelde menigten en de pers;Het evenement werd over de hele wereld live uitgezonden.[202][203] Gereden naar Het stadhuis van Kaapstad Door drukte hield hij een toespraak waarin hij zijn toewijding aan vrede en verzoening met de blanke minderheid verklaarde, maar hij maakte duidelijk dat de gewapende strijd van het ANC niet voorbij was en zou doorgaan als "een puur defensieve actie tegen het geweld van apartheid".Hij uitte de hoop dat de regering zou instemmen met onderhandelingen, zodat "er misschien niet langer de behoefte aan de gewapende strijd is", en stond erop dat zijn belangrijkste focus was om vrede te brengen aan de zwarte meerderheid en hen het recht te geven om in de nationale te stemmenen lokale verkiezingen.[204][205] Verblijf bij Tutu's huis, in de volgende dagen ontmoette Mandela vrienden, activisten en pers en hield hij een toespraak voor naar schatting 100.000 mensen bij Johannesburg FNB -stadion.[206]

        Einde van apartheid

        Vroege onderhandelingen: 1990–91

        Luthuli House in Johannesburg, dat het ANC -hoofdkantoor werd in 1991

        Mandela ging op tijdens een Afrikaanse tournee, ontmoette supporters en politici in Zambia, Zimbabwe, Namibië, Libië en Algerij Nelson Mandela: een internationaal eerbetoon voor een gratis Zuid -Afrika concert op Wembley Stadium.[207] Hij stimuleerde het buitenland ter ondersteuning van sancties tegen de regering van de apartheid en ontmoette president François Mitterrand In Frankrijk, Paus Johannes Paulus II in het Vaticaan en Thatcher in het Verenigd Koninkrijk.In de Verenigde Staten ontmoette hij president George H. W. Bush, besprak beide huizen van het Congres en bezocht acht steden, die vooral populair zijn bij de Afro-Amerikaans gemeenschap.[208] In Cuba werd hij bevriend met president Castro, die hij al lang had bewonderd.[209] Hij ontmoette president R. Venkataraman In India, president Suharto in Indonesië, premier Mahathir Mohamad in Maleisië en premier Bob Hawke in Australië.Hij bezocht Japan, maar niet de Sovjet Unie, een oude ANC -supporter.[210]

        In mei 1990 leidde Mandela een multiraciale ANC -delegatie in vooronderhandelingen met een overheidsdelegatie van 11 Afrikaner -mannen.Mandela maakte indruk op hen met zijn discussies over de geschiedenis van Afrikaner, en de onderhandelingen leidden tot de Groot Schuur minuut, waarin de regering de noodtoestand heeft opgeheven.[211] In augustus wierp Mandela - het ernstige militaire nadeel van het ANC te herkennen - een staakt -het -vuren, de pretoria -minuut, waarvoor hij algemeen werd bekritiseerd door MK -activisten.[211] Hij bracht veel tijd door met het proberen om het ANC te verenigen en te bouwen, waarbij hij op een Johannesburg -conferentie in december werd bijgewoond door 1600 afgevaardigden, van wie velen hem gematigder vonden dan verwacht.[212] Op de nationale conferentie van het ANC in juli 1991 in Durban gaf Mandela toe dat de partij fouten had en kondigde zijn doel aan om een "sterke en geoliede task force" te bouwen voor het veiligstellen van meerderheidsregel.[213] Tijdens de conferentie werd hij gekozen tot ANC-president, ter vervanging van de noodlijdende Tambo, en een 50-koppige multiraciale, gemengde gender-nationale directeur werd gekozen.[213]

        Mandela kreeg een kantoor in het nieuw gekochte ANC -hoofdkantoor bij Shell house, Johannesburg, en verhuisde naar het grote Soweto -huis van Winnie.[214] Hun huwelijk werd steeds meer gespannen toen hij hoorde van haar affaire met Dali Mpofu, maar hij steunde haar tijdens haar proces voor ontvoering en mishandeling.Hij kreeg financiering voor haar verdediging van het International Defense and Aid Fund voor Zuid -Afrika en van de Libische leider Muammar Gaddafi, maar in juni 1991 werd ze schuldig bevonden en veroordeeld tot zes jaar gevangenisstraf, teruggebracht tot twee in hoger beroep.Op 13 april 1992 kondigde Mandela publiekelijk zijn scheiding van Winnie aan.Het ANC dwong haar om af te treden van de nationale directeur voor het misbruiken van ANC -fondsen;Mandela verhuisde naar de meestal blanke Johannesburg -buitenwijk van Houghton.[215] De vooruitzichten van Mandela voor een vreedzame overgang werden verder beschadigd door een toename van "zwart-op-zwart" geweld, met name tussen ANC- en Inkatha-aanhangers in KwaZulu-Natal, wat resulteerde in duizenden doden.Mandela ontmoette inkatha -leider Buthelezi, maar het ANC verhinderde verdere onderhandelingen over deze kwestie.Mandela betoogde dat er een "wasDerde kracht"Binnen de staatsintelligentiediensten die de" slachting van de mensen voeden "en de schuldige de schuld gaf - die hij in toenemende mate wantrouwde - van de Sebokeng bloedbad.[216] In september 1991 werd een nationale vredesconferentie gehouden in Johannesburg, waarbij Mandela, Buthelezi en de Klerk een vredesakkoord ondertekenden, hoewel het geweld doorging.[217]

        Codesa Talks: 1991–92

        De Conventie voor een democratisch Zuid -Afrika (Codesa) begon in december 1991 in het Johannesburg World Trade Center, bijgewoond door 228 afgevaardigden van 19 politieke partijen.Hoewel Cyril Ramaphosa leidde de delegatie van het ANC, Mandela bleef een sleutelfiguur.Nadat De Klerk de slot toespraak had gebruikt om het geweld van het ANC te veroordelen, ging hij op het podium om De Klerk aan de kaak te stellen als het "hoofd van een onwettig, in diskrediet gebrachte minderheidsregime".Gedomineerd door de Nationale Partij en ANC, werd weinig onderhandelingen bereikt.[218] Codesa 2 werd gehouden in mei 1992, waarbij de Klerk erop stond dat post-apartheid Zuid-Afrika een federaal systeem met een roterend voorzitterschap om de bescherming van etnische minderheden te waarborgen;Mandela verzette zich hiertegen en eiste een eenheidssysteem beheerst door meerderheidsregel.[219] Volgens de Boipatong Massacre van ANC-activisten door door de overheid ondergedompelde inkatha-militanten, heeft Mandela de onderhandelingen afgevraagd, voordat hij een vergadering van de Organisatie van Afrikaanse eenheid in Senegal, waar hij opgeroepen om een speciale zitting van de VN -Veiligheidsraad en stelde voor dat een VN -vredesmacht worden gestationeerd in Zuid -Afrika om te voorkomen "staat terrorisme".[220] Opgeroepen tot binnenlandse massale actie, in augustus organiseerde het ANC de grootste staking ooit in de Zuid-Afrikaanse geschiedenis en aanhangers marcheerden op Pretoria.[221]

        De Klerk en Mandela op de Wereld Economisch Forum, 1992

        Volgens de Bisho Massacre, waarin 28 ANC -aanhangers en één soldaat werden doodgeschoten door de Ciskei Defense Force Tijdens een protestmars besefte Mandela dat massale actie leidde tot verder geweld en hervatte de onderhandelingen in september.Hij stemde ermee in om dit te doen over de omstandigheden dat alle politieke gevangenen worden vrijgelaten, dat Zulu traditionele wapens worden verboden en dat Zulu -hostels zouden worden omheind, de laatste twee maatregelen bedoeld om verdere inkatha -aanvallen te voorkomen;De Klerk was het met tegenzin eens.[222] De onderhandelingen waren het erover eens dat een multiraciale algemene verkiezing zou worden gehouden, wat resulteerde in een vijf jaar Coalitieregering van nationale eenheid en een constitutionele vergadering die de nationale partij een voortdurende invloed gaf.Het ANC gaf ook toe dat hij de banen van blanke ambtenaren beschermen;Dergelijke concessies brachten felle interne kritiek op.[223] Het duo stemde in een interim -grondwet gebaseerd op een liberaal democratisch Model, het garanderen van scheiding van machten, het creëren van een constitutioneel hof en inclusief een Amerikaanse stijl Bill of Rights;Het verdeelde het land ook in negen provincies, elk met zijn eigen provincies premier en ambtenarenapparaat, een concessie tussen de wens van De Klerk naar federalisme en Mandela voor eenheidsoverheid.[224]

        Het democratische proces werd bedreigd door de betrokken South African Group (Cosag), een alliantie van zwarte etnisch-secessionistische groepen zoals Inkatha en extreemrechtse Afrikaner-partijen;In juni 1993, een van de laatste - de Afrikaner weerstandsbeweging (AWB) -Valde het Kempton Park World Trade Center aan.[225] Na de moord op ANC -activist Chris Hani, Mandela hield een gepubliceerde toespraak om rellen te kalmeren, kort na het verschijnen op een massale begrafenis in Soweto voor Tambo, die aan een beroerte was gestorven.[226] In juli 1993 bezochten zowel Mandela als De Klerk de Verenigde Staten, die de president onafhankelijk van de president bezochten Bill Clinton, en elk ontvangen Liberty Medal.[227] Kort daarna kregen Mandela en de Klerk gezamenlijk de Nobelprijs voor de vrede in Noorwegen toegekend.[228] Beïnvloed door Thabo Mbeki, Mandela begon te ontmoeten met grote zakelijke cijfers, en hij speelde zijn steun voor nationalisatie af, uit angst dat hij de broodnodige buitenlandse investeringen wegjaagde.Hoewel bekritiseerd door socialistische ANC -leden, was hij aangemoedigd om particuliere ondernemingen te omarmen door leden van de Chinese en Vietnamese communistische partijen in januari 1992 Wereld Economisch Forum in Zwitserland.[229]

        Algemene verkiezingen: 1994

        Mandela brengt zijn stem uit in de 1994 verkiezing

        Met de verkiezingen op 27 april 1994 begon het ANC campagne te voeren, 100 verkiezingskantoren te openen en mensenforums in het hele land te orkestreren waar Mandela kon verschijnen, als een populaire figuur met een geweldige status onder zwarte Zuid -Afrikanen.[230] Het ANC voerde campagne op een Wederopbouw- en ontwikkelingsprogramma (RDP) om in vijf jaar een miljoen huizen te bouwen, universeel gratis onderwijs te introduceren en de toegang tot water en elektriciteit uit te breiden.De slogan van de partij was "een beter leven voor iedereen", hoewel niet werd uitgelegd hoe deze ontwikkeling zou worden gefinancierd.[231] Met uitzondering van de Wekelijkse post en de Nieuwe natie, De pers van Zuid -Afrika verzette zich tegen de verkiezing van Mandela, bang voor voortdurende etnische strijd, in plaats daarvan de nationale of ondersteunen democratische Partij.[232] Mandela besteedde veel tijd aan fondsenwerving voor het ANC, tournee in Noord -Amerika, Europa en Azië om rijke donoren te ontmoeten, waaronder voormalige supporters van het apartheidsregime.[233] Hij drong ook aan op een vermindering van de stemgerechtigde leeftijd van 18 tot 14;Afgewezen door het ANC werd dit beleid het onderwerp van spot.[234]

        Bezorgd dat Cosag de verkiezingen zou ondermijnen, met name in de nasleep van de Conflict in Bophuthatswana en de Shell House Massacre—Cidenten van geweld met betrekking tot respectievelijk de AWB en Inkatha - ontmoette Mandela Afrikaner -politici en generaals, waaronder P. W. Botha, Pik Botha en Constand Viljoen, velen overtuigen om binnen het democratische systeem te werken.Met De Klerk overtuigde hij ook inkatha's Buthelezi om de verkiezingen in te gaan in plaats van een afscheidingsoorlog te lanceren.[235] Als leiders van de twee grote partijen verschenen De Klerk en Mandela in een televisie -debat;Hoewel De Klerk algemeen werd beschouwd als de betere spreker op het evenement, verbaasde het aanbod van Mandela om zijn hand te schudden hem, waardoor sommige commentatoren het als een overwinning voor Mandela beschouwden.[236] De verkiezingen ging door met weinig geweld, hoewel een AWB -cel 20 doodde met autobommen.Zoals algemeen wordt verwacht, won het ANC een ingrijpende overwinning, waarbij 63% van de stemmen werd genomen, net bij de tweederde meerderheid die nodig was om de grondwet eenzijdig te veranderen.Het ANC overwon ook in zeven provincies, met Inkatha en de Nationale Partij die elk een nemen.[237][238] Mandela stemde op de Ohlange High School In Durban, en hoewel de overwinning van het ANC zijn verkiezing als president verzekerde, aanvaardde hij publiekelijk dat de verkiezingen waren ontsierd door gevallen van fraude en sabotage.[239][240]

        Presidium of South Africa: 1994–1999

        De nieuw gekozen Nationale Vergadering van de Nationale Vergadering was om Mandela formeel te kiezen als de eerste Black Chief Executive van Zuid -Afrika.Zijn inhuldiging vond plaats in Pretoria op 10 mei 1994, op televisie naar een miljard kijkers wereldwijd.Het evenement werd bijgewoond door vierduizend gasten, waaronder wereldleiders met een breed scala aan geografische en ideologische achtergronden.[241] Mandela leidde een Government of National Unity Gedomineerd door het ANC - dat geen ervaring had om op zichzelf te regeren - maar met vertegenwoordigers van de Nationale Partij en Inkatha.Onder de interim -grondwet hadden Inkatha en de Nationale Partij recht op zetels in de regering op grond van het winnen van minstens 20 zetels.In overeenstemming met eerdere overeenkomsten kregen zowel De Klerk als Thabo Mbeki de positie van Vice-president.[242][243] Hoewel Mbeki niet zijn eerste keuze voor de baan was geweest, groeide Mandela uit om zwaar op hem te vertrouwen tijdens zijn presidentschap, waardoor hij beleidsdetails kon vormgeven.[244] Verhuizen naar het presidentiële kantoor op Tuynhuys In Kaapstad stond Mandela toe dat de Klerk de presidentiële residentie in de Groote Schuur Estate, in plaats daarvan vestigen zich in het nabijgelegen Westbrooke Manor, dat hij omgedoopt kwam "Genadendal", wat betekent" vallei van genade "in het Afrikaans.[245] Hij behield zijn huis in Houghton en had ook een huis gebouwd in zijn thuisdorp Qunu, dat hij regelmatig bezocht, rond het gebied liep, de lokale bevolking ontmoette en tribale geschillen beoordeelt.[246]

        76 -jarige leeftijd stond hij voor verschillende aandoeningen, en hoewel hij voortdurende energie vertoonde, voelde hij zich geïsoleerd en eenzaam.[247] Hij vermaakte vaak beroemdheden, zoals Michael Jackson, Whoopi Goldberg en de Spice Girlsen raakte bevriend met ultra-rijke zakenmensen, zoals Harry Oppenheimer van Anglo American. Hij ontmoette ook koningin Elizabeth II Op haar maart 1995 staatsbezoek naar Zuid-Afrika, dat hem sterke kritiek opleverde van ANC-anti-kapitalisten.[248] Ondanks zijn weelderige omgeving leefde Mandela eenvoudig en doneerde hij een derde van hem R 552.000 jaarlijkse inkomsten aan de Nelson Mandela Kinderfonds, die hij in 1995 had opgericht.[249] Hoewel het de censuur van de pers wordt ontmanteld, uitspreken ten gunste van persvrijheid En vriendschap met veel journalisten, was Mandela kritisch over een groot deel van de media van het land, en merkte op dat het overweldigend eigendom was van en werd gerund door blanken uit de middenklasse en geloofde dat het zich te zwaar concentreerde op Scaremongering over criminaliteit.[250]

        In december 1994 publiceerde Mandela Lange wandeling naar vrijheid, een autobiografie gebaseerd op een manuscript dat hij in de gevangenis had geschreven, aangevuld met interviews met de Amerikaanse journalist Richard Stengel.[251] Eind 1994 woonde hij de 49e conferentie van het ANC in Bloemfontein, waarbij een meer militante nationale directeur werd gekozen, waaronder Winnie Mandela;Hoewel ze interesse trok in verzoening, heeft Nelson in augustus 1995 een scheidingsprocedures gestart.[252] Tegen 1995 was hij een relatie aangegaan met Graça Machel, een Mozambicaanse politieke activist 27 jaar zijn junior die de weduwe was van voormalig president Samora Machel.Ze hadden elkaar voor het eerst ontmoet in juli 1990 toen ze nog in rouw was, maar hun vriendschap groeide uit tot een partnerschap, waarbij Machel hem vergezelde bij veel van zijn buitenlandse bezoeken.Ze weigerde het eerste huwelijksaanzoek van Mandela, wilde wat onafhankelijkheid behouden en haar tijd verdeelt tussen Mozambique en Johannesburg.[253]

        nationale verzoening

        Gracious But Steely, [Mandela] stuurde een land in beroering in de richting van een onderhandelde regeling: een land dat dagen voordat de eerste democratische verkiezingen gewelddadig bleven, verdeeld door verdeeldheid en persoonlijkheden.Hij onderschreef de nationale verzoening, een idee dat hij niet alleen in de samenvatting bevorderde, maar presteerde met panache en overtuiging bij het bereiken van voormalige tegenstanders.Hij initieerde een tijdperk van hoop dat, hoewel niet langdurig, niettemin beslist was en hij de hoogste internationale erkenning en genegenheid verzamelde.

        —Rita Barnard, De Cambridge Companion van Nelson Mandela[254]

        Voorzitter van de overgang van apartheidsminderheidsregel naar een multiculturele democratie, zag Mandela nationale verzoening als de primaire taak van zijn presidentschap.[255] Nadat hij andere postkoloniale Afrikaanse economieën had gezien die werden beschadigd door het vertrek van blanke elites, werkte Mandela om de blanke bevolking van Zuid-Afrika gerust te stellen dat ze werden beschermd en vertegenwoordigd in "The Regenboog natie".[256] Hoewel zijn regering van nationale eenheid zou worden gedomineerd door het ANC,[257] Hij probeerde een brede coalitie te creëren door De Klerk aan te stellen als vice -president en andere ambtenaren van de nationale partij aan te stellen als ministers van landbouw, milieu en mineralen en energie, en Buthelezi te noemen als minister van Binnenlandse Zaken.[258] De andere kabinetsposities zijn ingenomen door ANC -leden, van wie velen - zoals Joe Modise, Alfred NZO, Joe Slovo, Mac Maharaj en Dullah Omar- was al lang kameraden van Mandela, hoewel anderen, zoals Tito Mboweni en Jeff Radebe, waren veel jonger.[259] De relatie van Mandela met De Klerk was gespannen;Mandela dacht dat De Klerk opzettelijk provocerend was en De Klerk voelde dat hij opzettelijk werd vernederd door de president.[260] In januari 1995 bestrafte Mandela de Klerk zwaar voor het toekennen van Amnesty aan 3.500 politieagenten vlak voor de verkiezingen, en bekritiseerde hem later voor het verdedigen van de voormalige minister van Defensie Magnus Malan toen deze werd beschuldigd van moord.[260]

        Mandela ontmoette persoonlijk senior cijfers van het apartheidsregime, inclusief advocaat Percy Yutar en Hendrik Verwoerd's weduwe, Betsie Schoombie, legt ook een krans op bij het standbeeld van Afrikaner Hero Daniel Theron.[261] Hij benadrukte persoonlijke vergeving en verzoening en kondigde aan dat "moedige mensen niet bang zijn om vergevingsgezind te worden, omwille van de vrede."[262] Hij moedigde zwarte Zuid -Afrikanen aan om achter het eerder gehate nationale rugbyteam, de Springboks, terwijl Zuid -Afrika de 1995 Rugby Wereldbeker.Mandela droeg een Springbok -shirt bij de laatste Tegen Nieuw -Zeeland, en nadat de Springboks de wedstrijd hadden gewonnen, presenteerde Mandela de trofee aan kapitein Francois Pienaar, een Afrikaner.Dit werd algemeen gezien als een belangrijke stap in de verzoening van blanke en zwarte Zuid -Afrikanen;Zoals De Klerk het later uitdrukte: "Mandela won de harten van miljoenen blanke rugbyfans."[263][264] De inspanningen van Mandela om verzoening te verzoenen, zorgden voor de angsten van blanke mensen, maar trok ook kritiek van meer militante zwarte mensen.[265] Onder de laatste was zijn vervreemde vrouw, Winnie, die het ANC ervan beschuldigde meer geïnteresseerd te zijn in het sussen van de blanke gemeenschap dan in het helpen van de zwarte meerderheid.[266]

        Mandela hield toezicht op de vorming van een Waarheids- en verzoeningscommissie Om misdaden te onderzoeken die onder de apartheid zijn gepleegd door zowel de regering als het ANC, en Tutu als voorzitter benoemt.Om de oprichting van martelaren te voorkomen, heeft de Commissie individuele amnesties verleend in ruil voor getuigenis van misdaden die tijdens het apartheidstijdperk zijn gepleegd.Toegewijd in februari 1996, had het twee jaar hoorzittingen over verkrachtingen, marteling, bombardementen en moorden voordat het zijn eindrapport in oktober 1998 uitvaardigde. Zowel De Klerk als Mbeki hebben een beroep gedaan op onderdrukken van het rapport, hoewel alleen het beroep van De Kerk succesvol was.[267] Mandela prees het werk van de Commissie en verklaarde dat het "ons had geholpen weg te gaan van het verleden om ons te concentreren op het heden en de toekomst".[268]

        Binnenlandse programma's

        Huizen in Soweto gebouwd onder het RDP -programma

        De administratie van Mandela erfde een land met een enorme ongelijkheid in rijkdom en diensten tussen blanke en zwarte gemeenschappen.Van een bevolking van 40 miljoen ontbrak ongeveer 23 miljoen aan elektriciteit of adequate sanitaire voorzieningen, en 12 miljoen ontbrak schone watervoorraden, met 2 miljoen kinderen niet op school en een derde van de bevolking analfabeet.Er was 33% werkloosheid en iets minder dan de helft van de bevolking leefde onder de armoedegrens.[269] De financiële reserves van de overheid waren bijna uitgeput, waarbij een vijfde van de nationale begroting werd besteed aan de terugbetaling van de schuld, wat betekent dat de omvang van het beloofde reconstructie- en ontwikkelingsprogramma (RDP) werd teruggeschroefd, zonder van de voorgestelde nationalisatie of banencreatie.[270] In 1996 werd de RDP vervangen door een nieuw beleid, groei, werkgelegenheid en herverdeling (Gear), die in Zuid -Afrika handhaafde gemixte economie maar legde de nadruk op economische groei door een kader van markteconomie en de aanmoediging van buitenlandse investeringen;velen in het ANC hebben het bespot als een neoliberaal Beleid dat geen sociale ongelijkheid had aangepakt, ongeacht hoe Mandela het verdedigde.[271] Bij het aannemen van deze aanpak hield de regering van Mandela zich aan de "Consensus van Washington"bepleit door de Wereldbank en Internationaal Monetair Fonds.[272]

        Mandela tijdens een bezoek aan Brazilië in 1998

        Onder het presidentschap van Mandela stegen de welzijnsuitgaven met 13% in 1996/97, 13% in 1997/98 en 7% in 1998/99.[273] De regering introduceerde pariteit in subsidies voor gemeenschappen, waaronder subsidies van gehandicapten, onderhoudsbeurzen voor kinderen en ouderdomspensioenen, die eerder op verschillende niveaus waren vastgesteld voor de verschillende raciale groepen in Zuid-Afrika.[273] In 1994 werd gratis gezondheidszorg geïntroduceerd voor kinderen jonger dan zes en zwangere vrouwen, een bepaling die zich uitstrekte aan al diegenen die in 1996 in de gezondheidszorg in de publieke sector van de publieke sector gebruikten.[274][275] Tegen de verkiezingen van 1999 kon het ANC opscheppen dat vanwege hun beleid 3 miljoen mensen verbonden waren met telefoonlijnen, 1,5 miljoen kinderen in het onderwijssysteem werden gebracht, 500 klinieken werden opgewaardeerd of gebouwd, 2 miljoen mensen waren verbonden met het elektriciteitsrooster, watertoegang werd uitgebreid tot 3 miljoen mensen en er werden 750.000 huizen gebouwd, met bijna 3 miljoen mensen.[276]

        De Land Reform Act 3 van 1996 heeft de rechten beschreven van arbeiderswoningen die op boerderijen wonen, waar ze gewassen of graaswerk groeiden.Deze wetgeving zorgde ervoor dat dergelijke huurders niet konden worden uitgezet zonder een gerechtelijk bevel of dat ze ouder waren dan 65 jaar.[277] Erkenning dat wapenproductie een belangrijke industrie was voor de Zuid -Afrikaanse economie, onderschreef Mandela de handel in wapens, maar bracht een nauwere voorschriften rondom rond Armscherm Om ervoor te zorgen dat Zuid -Afrikaanse wapens niet aan autoritaire regimes werden verkocht.[278] Onder de regering van Mandela werd het toerisme in toenemende mate gepromoot en werd hij een belangrijke sector van de Zuid -Afrikaanse economie.[279]

        Critici vinden het leuk Edwin Cameron beschuldigde de regering van Mandela om weinig te doen om de HIV/AIDS pandemie in het land;Tegen 1999 was 10% van de bevolking van Zuid -Afrika HIV -positief.Mandela gaf later toe dat hij de kwestie persoonlijk had verwaarloosd, deels vanwege het publieke terughoudendheid bij het bespreken van kwesties rond seks in Zuid -Afrika, en dat hij in plaats daarvan de kwestie had verlaten voor Mbeki om mee om te gaan.[280][281] Mandela kreeg ook kritiek omdat hij misdaad niet voldoende bestrijdt;Zuid -Afrika had een van 's werelds hoogste misdaadcijfers,[282] En de activiteiten van internationale misdaadsyndicaten in het land groeiden het gedurende het decennium aanzienlijk.[283] De administratie van Mandela werd ook ervaren dat het probleem van corruptie niet had aangepakt.[284]

        Verdere problemen werden veroorzaakt door de uittocht van duizenden bekwame blanke Zuid -Afrikanen uit het land, die ontsnapten aan de stijgende misdaadcijfers, hogere belastingen en de impact van Positieve discriminatie naar zwarte mensen in dienstverband.Deze uittocht resulteerde in een braindrain, en Mandela bekritiseerde degenen die vertrokken.[285] Tegelijkertijd ervoer Zuid -Afrika een toestroom van miljoenen illegale migranten uit armere delen van Afrika;Hoewel de publieke opinie jegens deze illegale immigranten over het algemeen ongunstig was en ze karakteriseerde als ziekteverspreide criminelen die een afvoer op middelen waren, riep Mandela Zuid-Afrikanen op om hen te omarmen als "broers en zussen".[286]

        Buitenlandse Zaken

        Mandela uitte de mening dat "de toekomstige buitenlandse betrekkingen van Zuid -Afrika [moeten] gebaseerd zijn op onze overtuiging dat mensenrechten de kern van internationale betrekkingen moeten zijn".[287] Volgens het Zuid -Afrikaanse voorbeeld moedigde Mandela andere landen aan om conflicten op te lossen door diplomatie en verzoening.[288] In september 1998 werd Mandela benoemd tot secretaris-generaal van de niet gealigneerde beweging, die hun jaarlijkse conferentie in Durban hield.Hij gebruikte het evenement om de "smalle, chauvinistische belangen" van de Israëlische regering te bekritiseren bij het vasthouden van onderhandelingen om de Israëlisch -Palestijnse conflict en drong er bij India en Pakistan op aan om de Kasjmirconflict, waarvoor hij werd bekritiseerd door zowel Israël als India.[289] Geïnspireerd door de economische bloei van de regio, zocht Mandela grotere economische betrekkingen met Oost -Azië, met name met Maleisië, hoewel dit werd voorkomen door de 1997 Aziatische financiële crisis.[290] Hij breidde de diplomatieke erkenning uit aan de Volksrepubliek China (PRC), die als een economische kracht groeide, en aanvankelijk ook aan Taiwan, die al al lang bestaande investeerders waren in de Zuid -Afrikaanse economie.Onder druk van de PRC verlaagde hij echter de erkenning van Taiwan in november 1996 en bracht hij in mei 1999 een officieel bezoek aan Beijing.[291]

        Mandela met de Amerikaanse president Bill Clinton.Ondanks dat hij hem verschillende keren publiekelijk bekritiseerde, vond Mandela Clinton leuk en steunde hij hem persoonlijk tijdens zijn beschuldigingsprocedures.[292]

        Mandela trok controverse aan voor zijn nauwe relatie met de Indonesische president Suharto, wiens regime verantwoordelijk was voor misbruik van massale mensenrechten, hoewel hij tijdens een bezoek aan Indonesië bij een juli 1997 Suharto privé aanspoorde zich terug te trekken uit de Beroep van Oost -Timor.[293] Hij werd ook geconfronteerd met soortgelijke kritiek uit het Westen vanwege de handelsbanden van zijn regering met Syrië, Cuba en Libië[294] en voor zijn persoonlijke vriendschappen met Castro en Gaddafi.[295] Castro bezocht Zuid -Afrika in 1998 tot wijdverbreide populaire erkenning, en Mandela ontmoette Gaddafi in Libië om hem de Bestelling van goede hoop.[295] Toen westerse regeringen en media deze bezoeken bekritiseerden, beschouwde Mandela dergelijke kritiek als racistische ondertoon,[296] en verklaarde dat "de vijanden van landen in het Westen niet onze vijanden zijn."[294] Mandela hoopte het langlopende geschil tussen Libië en de Verenigde Staten en Groot-Brittannië op te lossen en de twee Libiërs te berechten, Abdelbaset al-Megrahi en Lamin khalifah fhimah, die in november 1991 werden aangeklaagd en beschuldigd van het saboteren Pan Am Flight 103.Mandela stelde voor dat ze werden berecht in een derde land, dat door alle partijen werd overeengekomen;geregeerd door Schotswet, het proces werd gehouden op Camp zeist In Nederland in april 1999 en vond een van de twee mannen schuldig.[297][298]

        Mandela herhaalde Mbeki's oproepen om een "Afrikaanse renaissance", en hij was enorm bezig met kwesties op het continent.[299] Hij nam een zacht diplomatiek benadering van het verwijderen Sani Abacha's militaire junta in Nigeria, maar werd later een leidende figuur om sancties op te roepen toen het regime van Abacha de mensenrechtenschendingen verhoogde.[300] In 1996 werd hij benoemd tot voorzitter van de Zuid -Afrikaanse ontwikkelingsgemeenschap (SADC) en geïnitieerde mislukte onderhandelingen om de Eerste Congo oorlog in Zaïre.[301] Hij speelde ook een sleutelrol als bemiddelaar in het etnische conflict tussen Tutsi en Hutu politieke groepen in de Burundische burgeroorlog, helpen bij het initiëren van een schikking die een verhoogde stabiliteit in het land bracht, maar het etnische geweld niet beëindigde.[302] In Zuid-Afrika's eerste post-apartheid militaire operatie, troepen werden in september 1998 in Lesotho bevolen om de regering van premier te beschermen Pakalitha Mosisili Nadat een betwiste verkiezing de opstanden van oppositie had geleid.De actie werd niet geautoriseerd door Mandela zelf, die op dat moment het land uit was, maar door Buthelezi, die tijdens de afwezigheid van Mandela als waarnemend president diende.[303]

        Zich terugtrekken uit de politiek

        In het laatste deel van zijn presidentschap vertrouwde Mandela steeds meer op zijn vice -president, Thabo Mbeki (foto)

        De nieuwe Grondwet van Zuid -Afrika werd in mei 1996 door het Parlement overeengekomen, waarbij een reeks instellingen worden ingeschreven om cheques op politieke en administratieve autoriteit binnen een constitutionele democratie te plaatsen.[304] De Klerk verzette zich tegen de uitvoering van deze grondwet, en die maand trokken hij en de Nationale Partij terug uit de coalitieregering uit protest en beweerden dat het ANC hen niet als gelijken behandelde.[305] Het ANC nam de kabinetsposities over die voorheen van de nationalisten in het bezit waren, waarbij Mbeki een enige plaatsvervangend president werd.[306] Inkatha bleef deel uit van de coalitie,[307] En toen zowel Mandela als Mbeki in september 1998 het land uit waren, werd Buthelezi benoemd tot "waarnemend president", wat een verbetering van zijn relatie met Mandela markeerde.[308] Hoewel Mandela in zijn eerste twee jaar als president vaak beslist had bestuurd,[309] Hij had vervolgens in toenemende mate gedelegeerde taken aan Mbeki gedelegeerd, met slechts een nauwe persoonlijk toezicht op inlichtingen en beveiligingsmaatregelen.[310] Tijdens een bezoek aan Londen in 1997 zei hij dat "de heerser van Zuid -Afrika, de de facto heerser, is Thabo Mbeki "en dat hij" alles naar hem schoof ".[309]

        Mandela trad af als ANC -president op de conferentie van december 1997 van de partij.Hij hoopte dat Ramaphosa hem zou opvolgen en geloofde dat Mbeki te inflexibel en intolerant is voor kritiek, maar het ANC verkoos Mbeki hoe dan ook.[311] Mandela en de leidinggevende ondersteund Jacob Zuma, een Zulu die op Robben Island was opgesloten, als vervanging van Mbeki voor vice -president.De kandidatuur van Zuma werd uitgedaagd door Winnie, wiens populistische retoriek haar een sterke aanhang binnen de partij had gekregen, hoewel Zuma haar versloeg in een aardverschuivingsstem bij de verkiezingen.[312]

        De relatie van Mandela met Machel was geïntensiveerd;In februari 1998 verklaarde hij publiekelijk dat hij "verliefd was op een opmerkelijke dame", en onder druk van Tutu, die hem aanspoorde om een voorbeeld te stellen voor jonge mensen, organiseerde hij een bruiloft voor zijn 80e verjaardag, in juli van dat jaar.[313] De volgende dag hield hij een groot feest met veel buitenlandse hoogwaardigheidsbekleders.[314] Hoewel de grondwet van 1996 de president toestond om twee opeenvolgende periodes van vijf jaar te dienen, was Mandela nooit van plan om een tweede ambtstermijn te staan.Hij hield zijn afscheidsrede aan het Parlement op 29 maart 1999 toen het vóór de algemene verkiezingen van 1999 werd uitgesteld, waarna hij met pensioen ging.[315] Hoewel opiniepeilingen in Zuid -Afrika weifelende steun voor zowel het ANC als de regering vertoonden, bleef Mandela zelf zeer populair, met 80% van de Zuid -Afrikanen die in 1999 werden ondervraagd en de tevredenheid over zijn prestaties als president uitten.[316]

        Pensioen

        Vervolg activisme en filantropie: 1999–2004

        Mandela bezoekt de Londen School van Economie in 2000

        Mandela ging met pensioen in juni 1999, wilde een rustig gezinsleven leiden, verdeeld tussen Johannesburg en Qunu.Hoewel hij een vervolg op zijn eerste autobiografie had ingeschakeld, om getiteld te zijn De presidentiële jaren, het bleef niet af en werd pas postuum gepubliceerd in 2017.[317] en het bestrijden van HIV/AIDS.[318] Hoewel hij zwaar bekritiseerd was omdat hij niet genoeg deed om de hiv/aids -pandemie te bestrijden tijdens zijn presidentschap, besteedde hij veel van zijn tijd aan de kwestie na zijn pensionering en beschreef het als "een oorlog" die meer had gedood dan "alle vorigeWars ";zichzelf verbinden met de Behandelingsactiecampagne, hij drong er bij de regering van Mbeki op aan ervoor te zorgen dat hiv-positieve Zuid-Afrikanen toegang hadden anti-retrovirale middelen.[319] Ondertussen werd Mandela met succes behandeld prostaatkanker in juli 2001.[320][321]

        In 2002 heeft Mandela de jaarlijkse lezing van Nelson Mandela ingehuldigd en in 2003 de Mandela Rhodes Foundation is gemaakt op Rhodes House, Universiteit van Oxford, om postdoctorale beurzen te bieden aan Afrikaanse studenten.Deze projecten werden gevolgd door het Nelson Mandela Centre of Memory and the 46664 Campagne tegen hiv/aids.[322] Hij gaf het afsluitende adres op de XIII International AIDS -conferentie in Durban in 2000,[323] En in 2004 sprak hij op de XV International AIDS -conferentie in Bangkok, Thailand, die oproept tot grotere maatregelen om tuberculose en HIV/AIDS aan te pakken.[324] Mandela publiceerde aids als de oorzaak van zijn zoon MakgathoDe dood in januari 2005, om het stigma te trotseren over het bespreken van de ziekte.[325]

        Openbaar werd Mandela vocaaler in het bekritiseren van westerse machten.Hij was sterk tegen de 1999 NAVO -interventie in Kosovo en noemde het een poging van de krachtige naties van de wereld om de hele wereld te bewaken.[326] In 2003 sprak hij zich uit tegen de plannen voor de Verenigde Staten om een Oorlog in Irak, het beschrijven als "een tragedie" en de Amerikaanse president lammeren George W. Bush en de Britse premier Tony Blair (die hij een "Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken" noemde) voor het ondermijnen van de VN, zeggend: "alles wat (de heer Bush) wil is Iraakse olie".[327] Hij viel de Verenigde Staten meer in het algemeen aan en beweerde dat "als er een land is dat onuitsprekelijke wreedheden ter wereld heeft begaan, het de Verenigde Staten van Amerika is", onder verwijzing naar de Atomaire bombardementen op Japan;Dit trok internationale controverse aan, hoewel hij later zijn relatie met Bush verbeterde.[328][329] Hij behoudt een interesse in de verdachte van Lockerbie, hij bezocht Megrahi in Barlinnie Prison en sprak zich uit tegen de omstandigheden van zijn behandeling en verwijst naar hen als "psychologische vervolging".[330]

        "Met pensioen gaan van pensioen": 2004–2013

        Nelson Mandela en president George W. Bush in de ovaal kantoor, Mei 2005

        In juni 2004, 85 jaar oud en te midden van falende gezondheid, kondigde Mandela aan dat hij "met pensioen ging uit pensionering" en zich terugtrok uit het openbare leven en opmerkte: "Bel me niet, ik zal je bellen."[331] Hoewel hij goede vrienden en familie bleef ontmoeten, ontmoedigde de stichting uitnodigingen voor hem om op openbare evenementen te verschijnen en de meeste interviewverzoeken te weigeren.[320]

        Hij behield enige betrokkenheid bij internationale zaken.In 2005 richtte hij de Nelson Mandela Legacy Trust op,[332] reizen naar de Verenigde Staten om voor de Beekinstituut en de NAACP over de noodzaak van economische hulp aan Afrika.[332][333] Hij sprak met de Amerikaanse senator Hillary Clinton en president George W. Bush en ontmoette eerst de toenmalige senator Barack Obama.[333] Mandela moedigde ook Zimbabwaanse president aan Robert Mugabe om af te treden over het groeien mensenrechten misbruiken in het land.Toen dit niet effectief bleek, sprak hij zich publiekelijk uit tegen Mugabe in 2007 en vroeg hem om af te treden 'met resterende respect en een bepaling van waardigheid'.[334] Dat jaar riep Mandela, Machel en Desmond Tutu een groep wereldleiders in Johannesburg bijeen om hun wijsheid en onafhankelijk leiderschap bij te dragen aan enkele van de moeilijkste problemen ter wereld.Mandela kondigde de vorming aan van deze nieuwe groep, De ouderen, in een toespraak op zijn 89e verjaardag.[335]

        Mandela ontvangt de vrijheid van de stad van Tshwane, 2008

        De 90e verjaardag van Mandela werd op 18 juli 2008 in het hele land gemarkeerd, met de belangrijkste feesten in Qunu,[336] en een Concert ter ere van hem in Hyde Park, Londen.[337] In een toespraak die het evenement markeerde, riep Mandela de rijken op om de armen over de hele wereld te helpen.[336] Gedurende het presidentschap van Mbeki bleef Mandela het ANC ondersteunen, meestal overschaduwend Mbeki bij openbare evenementen die de twee bijwoonden.Mandela was meer op hun gemak met de opvolger van Mbeki, Zuma,[338] Hoewel de Nelson Mandela Foundation van streek was toen zijn kleinzoon, Mandla Mandela, vloog hem naar de oostelijke Kaap om een pro-Zuma-rally bij te wonen in het midden van een storm in 2009.[338]

        In 2004 voerde Mandela met succes campagne voor Zuid -Afrika om de 2010 FIFA Wereldbeker, verklaard dat er in het jaar "weinig betere geschenken voor ons" zouden zijn, een decennium sinds de val van de apartheid.[339] Ondanks het handhaven van een laag profiel tijdens het evenement vanwege een slechte gezondheid, maakte Mandela zijn laatste publieke verschijning tijdens de slotceremonie van de Wereldbeker, waar hij veel applaus ontving.[340][341] Tussen 2005 en 2013 waren Mandela en later zijn familie verwikkeld in een reeks juridische geschillen over het geld in gezinsvertrouwen ten behoeve van zijn nakomelingen.[342] Medio 2013, toen Mandela in het ziekenhuis werd opgenomen voor een longinfectie in Pretoria, waren zijn nakomelingen betrokken bij een juridisch geschil intra-familie met betrekking tot de begraafplaats van de kinderen van Mandela, en uiteindelijk Mandela zelf.[343]

        Ziekte en dood: 2011–2013

        Leden van het publiek betalen hun respect buiten Mandela's Houghton -huis

        In februari 2011 werd Mandela kort in het ziekenhuis opgenomen met een luchtweginfectie, internationale aandacht trekken,[344][345] Voordat u opnieuw werd toegelaten voor een longinfectie en galsteen Verwijdering in december 2012.[346][347] Na een succesvolle medische procedure begin maart 2013,[348] Zijn longinfectie kwam terug en hij werd kort in het ziekenhuis opgenomen in Pretoria.[349] In juni 2013 verslechterde zijn longinfectie en werd hij in ernstige toestand opgenomen op een Pretoria -ziekenhuis.[350] De Aartsbisschop van Kaapstad Thabo Makgoba bezocht Mandela in het ziekenhuis en bad met Machel,[351] Terwijl Zuma een reis naar Mozambique annuleerde om hem de volgende dag te bezoeken.[352] In september 2013 werd Mandela ontslagen uit het ziekenhuis,[353] Hoewel zijn toestand onstabiel bleef.[354]

        Na een langdurige luchtweginfectie te hebben gehad, stierf Mandela op 5 december 2013 op 95 -jarige leeftijd, rond 20:50 lokale tijd In zijn huis in Houghton, omringd door zijn familie.[355][356] Zuma kondigde publiekelijk zijn dood aan op televisie,[355][357] Tien dagen nationale rouw verkondigen, een herdenkingsdienst bij Johannesburg's FNB -stadion op 10 december 2013 en 8 december als een nationale dag van gebed en reflectie.Mandela's lichaam in staat liggen van 11 tot 13 december om de Buildings in Pretoria en a staatsbegrafenis werd gehouden op 15 december in Qunu.[358][359] Ongeveer 90 vertegenwoordigers van buitenlandse staten reisden naar Zuid -Afrika om herdenkingsevenementen bij te wonen.[360] Later werd onthuld dat 300 miljoen rand (ongeveer 20 miljoen dollar) oorspronkelijk bestemd voor humanitaire ontwikkelingsprojecten waren omgeleid om de begrafenis te financieren.[361] De media waren overspoeld met eerbetoon en herinneringen,[362] terwijl beelden van eerbetoon aan Mandela zich verspreidden op sociale media.[363] Zijn landgoed van US $ 4,1 miljoen werd overgelaten aan zijn weduwe, andere familieleden, personeel en onderwijsinstellingen.[364]

        Politieke ideologie

        Een vriend vroeg me ooit hoe ik mijn credo van Afrikaans nationalisme kon verzoenen met een geloof in dialectisch materialisme.Voor mij was er geen tegenspraak.Ik was in de eerste plaats een Afrikaanse nationalistische vechten voor onze emancipatie van minderheidsregel en het recht om onze eigen lot te beheersen.Maar tegelijkertijd maakten Zuid -Afrika en het Afrikaanse continent deel uit van de grotere wereld.Onze problemen, hoewel onderscheidend en speciaal, waren niet uniek, en een filosofie die die problemen in een internationale en historische context van de grotere wereld en de loop van de geschiedenis plaatste, was waardevol.Ik was bereid om alle middelen te gebruiken die nodig zijn om het wissen van menselijk vooroordeel en het einde van chauvinistisch en gewelddadig nationalisme te versnellen.

        —Nelson Mandela, 1994[365]

        Mandela geïdentificeerd als zowel een Afrikaanse nationalist, een ideologische positie die hij bekleedde sinds hij lid werd van het ANC,[366] en als een socialist.[367] Hij was een praktische politicus, in plaats van een intellectuele geleerde of politieke theoreticus.[368] Volgens biograaf Tom Lodge: "Voor Mandela is de politiek altijd in de eerste plaats geweest over het uitvoeren van verhalen, over het maken van verhalen, voornamelijk over moreel voorbeeldig gedrag, en slechts secundair over ideologische visie, meer over middelen in plaats van doelen."[369]

        De historicus Sabelo J. Ndlovu-Gatsheni Mandela beschreven als een "liberale Afrikaanse nationalistische -decoloniale humanist",[370] terwijl politiek analist Raymond Suttner Waarschuwde tegen het labelen van Mandela een liberaal en verklaarde dat Mandela een "hybride sociaal-politieke make-up" vertoonde.[371] Mandela heeft enkele van zijn politieke ideeën van andere denkers overgenomen-onder hen, Indiase onafhankelijkheidsleiders zoals Gandhi en Nehru, Afro-Amerikaanse burgerrechtenactivisten en Afrikaanse nationalisten vinden het leuk Nkrumah—Een bracht ze toe op de Zuid -Afrikaanse situatie.Tegelijkertijd verwierp hij andere aspecten van hun gedachte, zoals het anti-witte sentiment van veel Afrikaanse nationalisten.[372] Daarbij synthetiseerde hij zowel tegenculturele als hegemonische opvattingen, bijvoorbeeld door te putten uit ideeën van de toenmalige dominante Afrikaner nationalisme bij het promoten van zijn anti-apartheidsvisie.[373]

        Zijn politieke ontwikkeling werd sterk beïnvloed door zijn juridische opleiding en praktijk, met name zijn hoop om verandering te bereiken, niet door geweld, maar door "juridische revolutie".[374] In de loop van zijn leven begon hij met het bepleiten van een pad van geweldloosheid, later geweld omarmen en vervolgens een geweldloze benadering van onderhandelingen en verzoening aannemen.[375] Toen hij geweld onderschreef, deed hij dat omdat hij geen alternatief zag, en er altijd pragmatisch over was, het als een middel om zijn tegenstander naar de onderhandelingstafel te brengen.[376] Hij probeerde zich te richten op symbolen van blanke suprematie en racistische onderdrukking in plaats van blanke mensen als individuen, en was angstig om een raceoorlog in Zuid -Afrika niet te inhuldigen.[377] Deze bereidheid om geweld te gebruiken onderscheidt Mandela van de ideologie van Gandhisme, waarmee sommige commentatoren hem hebben geprobeerd hem te associëren.[378]

        Democratie

        Hoewel hij zich op een autocratische manier in verschillende toespraken presenteerde, was Mandela een vrome gelovige in democratie en hield hij zich aan de meerderheidsbeslissingen, zelfs wanneer ze het diep oneens zijn.[379] Hij had sinds ten minste de jaren zestig een toewijding aan de waarden van democratie en mensenrechten.[380] Hij hield een overtuiging dat "inclusiviteit, verantwoordelijkheid en vrijheid van meningsuiting" de fundamenten van democratie waren,[381] en werd gedreven door een geloof in natuurlijk en mensenrechten.[382] Suttner betoogde dat er "twee wijzen van leiderschap" waren die Mandela aannam.Aan de ene kant hield hij zich aan ideeën over collectief leiderschap, hoewel aan de andere kant geloofde dat er scenario's waren waarin een leider beslissend moest zijn en zonder overleg moest handelen om een bepaald doel te bereiken.[383]

        Volgens Lodge weerspiegelde het politieke denken van Mandela de spanningen tussen zijn steun voor liberale democratie en pre-koloniale Afrikaanse vormen van consensusbeslissing.[384] Hij was bewonderaar van Britse stijl parlementaire democratie,[370] waarin staat dat "ik het Britse parlement beschouw als de meest democratische instelling ter wereld, en de onafhankelijkheid en onpartijdigheid van haar rechterlijke macht nooit mijn bewondering niet opwekken."[370] Hierin is hij beschreven als zijn toegewijd aan "het Euro-Noord-Amerikaanse modernistische project van emancipatie", iets dat hem onderscheidt van andere Afrikaanse nationalistische en socialistische leiders zoals Nyerere die zich zorgen maakten over het omarmen van stijlen van democratisch bestuur die westers waren, in plaats vanAfrikaans, van oorsprong.[370] Mandela uitte niettemin ook bewondering uit voor wat hij beschouwde als inheemse vormen van democratie, waarin hij de Traditional Society -wijze van bestuur beschrijft als "democratie in haar puurste vorm".[370] Hij sprak ook over een invloedrijk Afrikaans ethisch principe, Ubuntu, wat een is Ngnuni -term wat betekent "een persoon is een persoon door andere personen" of "Ik ben omdat we dat zijn."[385]

        Socialisme en marxisme

        1988 Sovjet -herdenkingsstempel, ondertitelde "The Fighter for Freedom of South Africa Nelson Mandela" in het Russisch

        Mandela bepleitte de ultieme oprichting van een klasseloze samenleving,[386] met Sampson die hem beschrijft als "openlijk tegen het kapitalisme, particulier landbezit en de kracht van groot geld".[387] Mandela werd beïnvloed door Marxisme, en tijdens de revolutie pleitte hij Wetenschappelijk socialisme.[388] Hij ontkende een communist te zijn tijdens het verraad -proces,[389] en handhaafde deze houding zowel wanneer ze later met journalisten praten,[390] En in zijn autobiografie, waar hij schetste dat de samenwerking met de SACP pragmatisch was en retorisch vroeg: "Wie wil zeggen dat we ze niet gebruikten?"[391] Volgens de socioloog Craig Soudien: "Sympathiek als Mandela was voor het socialisme, een communist die hij niet was."[392] Omgekeerd verklaarde de biograaf David Jones Smith dat Mandela in de late jaren 1950 en vroege jaren zestig het communisme en communisten "omarmde",[393] Terwijl de historicus Stephen Ellis opmerkte dat Mandela veel van de Marxistisch -leninist Ideologie tegen 1960.[394]

        Ellis vond ook bewijs dat Mandela in de late jaren 1950 en vroege jaren zestig een actief lid van de Zuid -Afrikaanse Communistische Partij was geweest,[119] Iets dat na zijn dood door zowel het ANC als de SACP werd bevestigd, waarvan de laatste beweerde dat hij niet alleen lid van de partij was, maar ook in het centrale comité diende.[121] Zijn lidmaatschap was verborgen door het ANC, zich ervan bewust dat de kennis van de voormalige SACP -betrokkenheid van Mandela misschien schadelijk zou kunnen zijn voor zijn pogingen om steun uit westerse landen te trekken.[395] Mandela's visie op deze westerse regeringen verschilde van die van marxistisch-leninisten, want hij geloofde niet dat ze antidemocratisch of reactionair waren en bleven zich inzetten voor democratische bestuurssystemen.[396]

        Het Freedom Charter uit 1955, dat Mandela had helpen creëren, riep op tot de nationalisatie van banken, goudmijnen en land, om een gelijke verdeling van rijkdom te garanderen.[397] Ondanks deze overtuigingen heeft Mandela een programma van privatisering geïnitieerd tijdens zijn presidentschap in overeenstemming met trends in andere landen van die tijd.[398] Het is herhaaldelijk gesuggereerd dat Mandela liever een sociaal -democratisch Economie in Zuid -Afrika, maar dat dit niet haalbaar was als gevolg van de internationale politieke en economische situatie in de vroege jaren negentig.[398] Deze beslissing werd gedeeltelijk beïnvloed door de val van de Socialistische staten in de Sovjet -Unie en Oostelijke blok in de vroege jaren 1990.[399]

        Persoonlijkheid en persoonlijk leven

        Mandela voor een bezoek aan Australië in 2009;Hij draagt een van de felgekleurde kleding die bekend werd als "Madiba -shirts"

        Mandela werd algemeen beschouwd als een charismatische leider,[400] beschreven door biograaf Mary Benson als "een geboren massleider die niet kon helpen mensen te magnetiseren".[401] Hij was zeer beeldbewust en was gedurende zijn hele leven altijd op zoek naar kleding van fijne kwaliteit, waarbij veel commentatoren geloofden dat hij zich op een vorstelijke manier droeg.[402] Zijn aristocratisch erfgoed werd herhaaldelijk benadrukt door supporters, waardoor hij bijdroeg aan zijn "charismatische macht".[403] Terwijl hij in de jaren 1950 in Johannesburg woonde, cultiveerde hij het beeld van de "Afrikaanse heer", met "de geperste kleding, correcte manieren en gemoduleerde openbare spraak" geassocieerd met een dergelijke positie.[404] Daarbij betoogde Lodge dat Mandela 'een van de eerste media -politici werd ... een glamour belichaamt en een stijl die geprojecteerd was visueel Een dappere nieuwe Afrikaanse wereld van moderniteit en vrijheid ".[369] Het was bekend dat Mandela zijn kleren meerdere keren per dag veranderde, en hij werd zo geassocieerd met zeer gekleurde Batik shirts nadat ze het presidentschap hadden aangenomen dat ze bekend werden als "Madiba -shirts".[405][406]

        Voor politieke wetenschappers Betty blij en Robert Blanton, Mandela was een "uitzonderlijk intelligente, sluwe en loyale leider".[407] Zijn officiële biograaf, Anthony Sampson, merkte op dat hij een "meester van beeldspraak en uitvoering" was, uitblinkend in de presentatie van zichzelf in persfoto's en het produceren van geluidsbeten.[408] Zijn openbare toespraken werden op een formele, stevige manier gepresenteerd en bestonden vaak uit zinnen van clichés.[409] Hij sprak meestal langzaam en koos voorzichtig zijn woorden.[410] Hoewel hij niet als een grote redenaar werd beschouwd, brachten zijn toespraken "zijn persoonlijke toewijding, charme en humor" over.[411]

        Mandela was een particuliere persoon die vaak zijn emoties verborg en bij zeer weinig mensen vertrouwde.[412] Particulier leefde hij een sobere leven, weigerde alcohol te drinken of te rooken, en zelfs toen president zijn eigen bed opmaakte.[413] Bekend om zijn ondeugende gevoel voor humor,[414] Hij stond bekend als zowel koppig als loyaal,[415] En soms vertoonde een snel humeur.[416] Hij was meestal vriendelijk en gastvrij en leek ontspannen in gesprek met iedereen, inclusief zijn tegenstanders.[417] Een zelf beschreven Engelstal, hij beweerde te hebben geleefd volgens de "attributen van Britse stijl en manieren".[418] Voortdurend beleefd en hoffelijk, was hij attent op iedereen, ongeacht hun leeftijd of status, en sprak hij vaak met kinderen of bedienden.[419] Hij stond bekend om zijn vermogen om gemeenschappelijke grond te vinden met zeer verschillende gemeenschappen.[420] In het latere leven zocht hij altijd naar het beste bij mensen, zelfs het verdedigen van politieke tegenstanders voor zijn bondgenoten, die hem soms te vertrouwen hadden op anderen.[421] Hij was dol op Indiase keuken,[422] en had een levenslange interesse in archeologie[423] en boksen.[424]

        De betekenis van Mandela kan op twee gerelateerde manieren worden overwogen.Ten eerste heeft hij door zijn persoonlijke aanwezigheid gegeven als een goedaardige en eerlijke overtuigingpoliticus, bekwaam in het uitoefenen van macht, maar niet geobsedeerd door het standpunt van het uitsluiten van principes, een man die moeite had om respect te tonen aan alle ... ten tweede, inDus hij was in staat om een held en een symbool te zijn voor een scala aan anders onwaarschijnlijke partners door zijn vermogen, zoals alle briljante nationalistische politici, om in één keer met een zeer ander publiek te spreken.

        Bill Freund, academisch[425]

        Hij werd opgevoed in de methodistische denominatie van het christendom;de Methodistenkerk van Zuid -Afrika beweerde dat hij zijn trouw aan hen zijn hele leven had behouden.[426] Over het analyseren van de geschriften van Mandela, de theoloog Dion Forster beschreef hem als een Christelijke humanist, hoewel eraan toegevoegd dat zijn gedachte groter was op het Zuid -Afrikaanse concept van Ubuntu dan op Christelijke theologie.[427] Volgens Sampson heeft Mandela echter nooit "een sterk religieus geloof" gehad, echter,[428] terwijl Elleke Boehmer verklaarde dat het religieuze geloof van Mandela "nooit robuust" was.[429]

        Mandela was erg zelfbewust over het zijn van een man en maakten regelmatig verwijzingen mannelijkheid.[430] Hij was heteroseksueel,[431] en biograaf Fatima Meer zei dat hij "gemakkelijk in de verleiding kwam" door vrouwen.[432] Een andere biograaf, Martin Meredith, kenmerkte hem als "van nature een romantisch" en benadrukte dat hij relaties had met verschillende vrouwen.[433] Mandela was drie keer getrouwd, verwekte zes kinderen en had zeventien kleinkinderen en op zijn minst zeventien achterkleinkinderen.[434] Hij zou streng kunnen zijn en van zijn kinderen eisen, hoewel hij meer aanhankelijk was met zijn kleinkinderen.[435] Zijn eerste huwelijk was om in oktober 1944 Ntoko Mase te Evelyn Mase;[436] Ze scheidden in maart 1958 onder de meerdere soorten van zijn overspel en constante afwezigheid, toewijding aan revolutionaire agitatie en het feit dat ze een Jehovah's getuige was, een religie die politieke neutraliteit vereist.[437] De tweede vrouw van Mandela was de maatschappelijk werker Winnie Madikizela-Mandela, met wie hij trouwde in juni 1958.[438] Ze scheidden in maart 1996.[439] Mandela huwde zijn derde vrouw, Graça Machel, op zijn 80e verjaardag in juli 1998.[440]

        Ontvangst en erfenis

        Bloemen achtergelaten bij de Mandela -standbeeld In het Londense parlementsplein na zijn dood

        Tegen de tijd van zijn dood werd Mandela in Zuid -Afrika algemeen beschouwd als zowel "de vader van de natie"[441] en "de grondlegger van de democratie".[442] Buiten Zuid -Afrika was hij een "wereldwijd icoon",[443] Met de geleerde van Zuid -Afrikaanse studies beschrijft Rita Barnard hem als "een van de meest gerespecteerde figuren van onze tijd".[444] Een biograaf beschouwde hem als "een moderne democratische held".[445] Sommigen hebben Mandela in messiaanse termen afgebeeld,[446] In tegenstelling tot zijn eigen verklaring dat "ik geen Messias was, maar een gewone man die een leider was geworden vanwege buitengewone omstandigheden."[447] Hij wordt vaak naast Mahatma Gandhi en Martin Luther King jr. als een van de voorbeeldige anti-racistische en anti-koloniale leiders van de 20e eeuw.[448] Boehmer beschreef hem als "een totem van de totemische waarden van onze leeftijd: tolerantie en liberale democratie"[449] en "een universeel symbool van sociale rechtvaardigheid".[450]

        De internationale bekendheid van Mandela ontstond tijdens zijn opsluiting in de jaren tachtig, toen hij de beroemdste ter wereld werd politieke gevangene, een symbool van de anti-apartheidsoorzaak en een icoon voor miljoenen die het ideaal van menselijke gelijkheid omarmden.[254][451][452][453] In 1986 kenmerkte de biograaf van Mandela hem als "de belichaming van de strijd om bevrijding" in Zuid -Afrika.[454] Meredith verklaarde dat hij bij het "een krachtig symbool van weerstand" tegen de apartheid in de jaren tachtig internationaal "mythische status" had gewonnen.[455] Sampson merkte op dat zelfs tijdens zijn leven deze mythe "zo krachtig was geworden dat het de realiteit vervaagt" en Mandela omzet in "een seculiere heilige".[456] Binnen een decennium van het einde van zijn presidentschap werd het tijdperk van Mandela algemeen beschouwd als "een gouden eeuw van hoop en harmonie",[457] met veel nostalgie er voor uitgedrukt worden.[458] Zijn naam werd vaak ingeroepen door degenen die zijn opvolgers zoals Mbeki en Zuma bekritiseren.[459] Over de hele wereld verdiende Mandela internationale toejuiching voor zijn activisme in het overwinnen van apartheid en het bevorderen van raciale verzoening,[413] worden gezien als "een morele autoriteit" met een grote "zorg voor waarheid".[460] De iconische status van Mandela is beschuldigd van het verbergen van de complexiteit van zijn leven.[461]

        Mandela genereerde gedurende zijn carrière controverse als activist en politicus,[462] tegenstanders op zowel rechts als de radicale links.[463] In de jaren tachtig werd Mandela algemeen bestempeld als een terrorist door prominente politieke figuren in de westerse wereld voor zijn omhelzing van politiek geweld.[464] Volgens Thatcher was het ANC bijvoorbeeld "een typische terroristische organisatie".[465] De Amerikaanse regering Staat en Verdediging Afdelingen hebben het ANC officieel aangewezen als een terroristische organisatie, waardoor Mandela tot 2008 op hun terrorismebestuurlijst bleef.[466] Links, enkele stemmen in het ANC - onder hen Frank B. Wilderson III- Verkent hem van uitverkopen Voor het instemmen met onderhandelingen met de apartheidsregering en voor het niet uitvoeren van de hervormingen van het Freedom Charter tijdens zijn presidentschap.[467] Volgens Barnard: "Er is ook een gevoel waarin zijn voornamelijk dragende en wijze van gedrag, het respect en de autoriteit die hij heeft opgebouwd om zijn natie in zijn eigen persoon te vertegenwoordigen, tegen de geest van democratie ging",[462] en bezorgdheid werd op dezelfde manier uitgedrukt dat hij zijn eigen status en beroemdheid boven de transformatie van zijn land plaatste.[468] Zijn regering zou worden bekritiseerd vanwege haar falen om zowel de HIV/AIDS -pandemie als het hoge niveau van armoede in Zuid -Afrika te behandelen.[462] Mandela werd ook bekritiseerd vanwege zijn vriendschap met politieke leiders zoals Castro, Gaddafi en Suharto - dictators door critici - evenals zijn weigering om de mensenrechtenschendingen van hun regeringen te veroordelen.[469]

        Bestellingen, decoraties, monumenten en onderscheidingen

        In de loop van zijn leven kreeg Mandela meer dan 250 prijzen, lofbetuigingen, prijzen, eredoctoraten en burgerschap als erkenning voor zijn politieke prestaties.[470] Onder zijn prijzen waren de Nobelprijs voor de vrede,[228] de VS Presidentiële medaille van vrijheid,[471] De Sovjet -Unie Lenin Peace Prize,[470] en de Libiër Al-Gaddafi International Prize for Human Rights.[472] In 1990 heeft India hem de Bharat Ratna,[473] en in 1992 gaf Pakistan hem hun Nishan-e-Pakistan.[474] In hetzelfde jaar ontving hij de Atatürk Peace Award van Turkije;In eerste instantie weigerde hij de prijs, onder vermelding van mensenrechtenschendingen die destijds door Turkije zijn gepleegd,[475] maar accepteerde later de prijs in 1999.[470] Hij kreeg de Fulbright -prijs voor internationaal begrip door de Fulbright Association in 1993. Hij werd benoemd tot de Volgorde van Isabella de katholiek[476] en de Orde van Canada,[477] en was de eerste levende persoon die een ere -Canadese burger.[478] Koningin Elizabeth II benoemde hem als een gerechtsdeurwaarder Grand Cross van de Orde van St. John en verleende hem lidmaatschap in de Volgorde van verdienste.[479]

        In 2004 verleende Johannesburg Mandela de Vrijheid van de stad,[480] En in 2008 werd een Mandela -standbeeld onthuld op de plek waar Mandela uit de gevangenis werd vrijgelaten.[481] Op de Dag van verzoening 2013 werd een bronzen standbeeld van Mandela onthuld in de vakbondsgebouwen van Pretoria.[482] In november 2009, de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties verkondigde Mandela's verjaardag, 18 juli, als "Mandela -dag", het markeren van zijn bijdrage aan de anti-apartheidsstrijd. Het riep individuen op om 67 minuten te doneren om iets voor anderen te doen, ter herdenking van de 67 jaar dat Mandela deel uitmaakte van de beweging.[483] In 2015 is de Algemene Vergadering van de VN genoemd de gewijzigde Standaard minimale regels voor de behandeling van gevangenen als "de Mandela -regels" om zijn nalatenschap te eren.[484]

        Biografieën en populaire media

        De eerste biografie van Mandela werd geschreven door Mary Benson, op basis van korte interviews met hem die ze in de jaren zestig had afgenomen.[485] Twee geautoriseerde biografieën werden later geproduceerd door Friends of Mandela.[486] De eerste was Fatima Meer's Hoger dan hoop, die sterk werd beïnvloed door Winnie en dus veel nadruk legde op de familie van Mandela.[487] De tweede was die van Anthony Sampson Mandela, gepubliceerd in 1999.[486] Andere biografieën waren Martin Meredith's Mandela, voor het eerst gepubliceerd in 1997, en Tom Lodge's Mandela, naar voren gebracht in 2006.[486]

        Sinds het einde van de jaren tachtig begon het imago van Mandela te verschijnen op een verspreiding van items, waaronder "foto's, schilderijen, tekeningen, beelden, openbare muurschilderingen, knopen, t-shirts, koelkastmagneten en meer",[363] Items die zijn gekenmerkt als "Mandela Kitsch".[488] In de jaren tachtig was hij het onderwerp van verschillende nummers, zoals De specials'"Gratis Nelson Mandela", Hugh Masekela's "Breng hem terug naar huis (Nelson Mandela)", en Johnny Clegg's "Asimbonanga (Mandela)", Dat heeft bijgedragen aan het bewustzijn van zijn gevangenschap aan een internationaal publiek.[489]

        Na zijn dood, velen Internetmemes verscheen met beelden van Mandela met zijn inspirerende citaten op hen gesuperponeerd.[363] Mandela is ook meerdere keren afgebeeld in films.[490] Sommige hiervan, zoals de 2013 -speelfilm Mandela: lange wandeling naar vrijheid, de miniserie 2017 Madiba en de documentaire uit 1996 Mandela, hebben zich gericht op het dekken van zijn volwassen leven in volledig of tot zijn inaugurele als president anderen, zoals de speelfilm 2009 Invictus en de documentaire van 2010 De 16e man, hebben gericht op specifieke gebeurtenissen in zijn leven.[490] Er is aangevoerd dat in Invictus en andere films, "The America Film Industry" heeft een belangrijke rol gespeeld in "The Crafting of Mandela's Global Image".[491]

        Zie ook

        Referenties

        Voetnoten

        1. ^ Mandela gebruikte de spelling Rolihlahla;Zie bijvoorbeeld officiële website. Peter Mtuze merkt op dat de orthografie van Xhosa Namen zijn veranderd sinds de tijd van de opleiding van Mandela, en dat het nu Rholihlahla zou worden geschreven.[3]
        1. ^ "Mandela". Collins English Dictionary. Gearchiveerd Van het origineel op 5 april 2016. Opgehaald 17 december 2013.
        2. ^ Mandela 1994, p. 3; Boehmer 2008, p. 21; Smith 2010, p. 17; Sampson 2011, p. 3.
        3. ^ Mtuze, Peter T (2003). "Mandela's Lange wandeling naar vrijheid: de hoge volgorde van de Isixhosa -vertaler ". Zuid -Afrikaanse taalkunde en toegepaste taalstudies. 21 (3): 141–152. doen:10.2989/16073610309486337. S2CID 143354489.
        4. ^ Benson 1986, p. 16; Mandela 1994, p. 3; Smith 2010, p. 17; Meredith 2010, p. 2; Sampson 2011, p. 3.
        5. ^ Mandela 1994, p. 4; Lodge 2006, p. 2; Smith 2010, p. 16.
        6. ^ Meer 1988, p. 3; Guiloineau & Rowe 2002, p. 23; Meredith 2010, p. 1.
        7. ^ Guiloineau & Rowe 2002, p. 26.
        8. ^ Guiloineau & Rowe 2002, p. 26; Lodge 2006, p. 1; Mafela 2008, pp. 102-103.
        9. ^ Smith 2010, p. 19.
        10. ^ Mandela 1994, pp. 8–9; Smith 2010, pp. 21–22; Sampson 2011, p. 4.
        11. ^ Mandela 1994, p. 17; Meredith 2010, p. 1.
        12. ^ Benson 1986, p. 15; Mandela 1994, pp. 7–8; Smith 2010, pp. 16, 23–24; Meredith 2010, pp. 1, 3; Sampson 2011, p. 4.
        13. ^ Mandela 1994, p. 19.
        14. ^ Mandela 1994, p. 15; Meredith 2010, p. 3.
        15. ^ Benson 1986, p. 16; Mandela 1994, p. 12; Smith 2010, pp. 23–24; Meredith 2010, pp. 2, 4.
        16. ^ Mandela 1994, pp. 18–19; Lodge 2006, p. 3; Smith 2010, p. 24; Meredith 2010, pp. 2, 4–5; Sampson 2011, pp. 5, 7; Forster 2014, pp. 91–92.
        17. ^ Mandela 1994, p. 20; Lodge 2006, p. 3; Smith 2010, p. 25; Meredith 2010, p. 5; Sampson 2011, p. 7.
        18. ^ Mandela 1994, pp. 8, 20.
        19. ^ Benson 1986, p. 17; Meer 1988, p. 4; Mandela 1994, pp. 22–25; Lodge 2006, p. 3; Smith 2010, pp. 26–27; Meredith 2010, p. 5; Sampson 2011, pp. 7–9.
        20. ^ Meer 1988, p. 7; Mandela 1994, pp. 27–29; Meredith 2010, pp. 8–9.
        21. ^ Meer 1988, p. 7; Mandela 1994, p. 25; Smith 2010, p. 27; Meredith 2010, p. 9.
        22. ^ Meer 1988, pp. 11–12; Mandela 1994, pp. 31–34; Lodge 2006, p. 3; Smith 2010, p. 18; Meredith 2010, p. 8.
        23. ^ Mandela 1994, p. 43; Meredith 2010, p. 11.
        24. ^ Benson 1986, p. 17; Mandela 1994, pp. 36–42; Lodge 2006, p. 8; Smith 2010, pp. 29–31; Meredith 2010, pp. 9–11; Sampson 2011, p. 14.
        25. ^ Mandela 1994, pp. 45–47; Smith 2010, pp. 27, 31; Meredith 2010, pp. 12–13; Sampson 2011, p. 15.
        26. ^ Mandela 1994, pp. 48–50.
        27. ^ Sampson 2011, p. 17.
        28. ^ Mandela 1994, p. 52; Smith 2010, pp. 31–32; Meredith 2010, p. 14; Sampson 2011, pp. 17–18.
        29. ^ Mandela 1994, pp. 53–54; Smith 2010, p. 32; Meredith 2010, pp. 14-15; Sampson 2011, pp. 18–21.
        30. ^ Mandela 1994, p. 56; Smith 2010, p. 32; Meredith 2010, p. 15.
        31. ^ Mandela 1994, pp. 62–65; Lodge 2006, p. 9; Smith 2010, pp. 33–34; Meredith 2010, pp. 15–18; Sampson 2011, pp. 21, 25.
        32. ^ Mandela 1994, pp. 62–63; Smith 2010, pp. 33–34; Meredith 2010, pp. 17–19; Sampson 2011, pp. 24–25.
        33. ^ Mandela 1994, pp. 67–69; Smith 2010, p. 34; Meredith 2010, p. 18; Sampson 2011, p. 25.
        34. ^ Mandela 1994, p. 68; Lodge 2006, p. 10; Smith 2010, p. 35; Meredith 2010, p. 18; Sampson 2011, p. 25.
        35. ^ Mandela 1994, p. 68; Lodge 2006, p. 10; Meredith 2010, p. 18; Forster 2014, p. 93.
        36. ^ Sampson 2011, p. 25.
        37. ^ Mandela 1994, pp. 70–71; Lodge 2006, p. 11; Meredith 2010, p. 19; Sampson 2011, p. 26.
        38. ^ Mandela 1994, p. 66; Smith 2010, p. 34.
        39. ^ Benson 1986, p. 21; Mandela 1994, pp. 78–86; Lodge 2006, pp. 11–12; Smith 2010, pp. 34–35; Meredith 2010, pp. 19–20; Sampson 2011, pp. 26–27.
        40. ^ Benson 1986, p. 21; Mandela 1994, pp. 73–76; Lodge 2006, p. 12; Smith 2010, pp. 36–39; Meredith 2010, pp. 20–22; Sampson 2011, pp. 27–28.
        41. ^ Benson 1986, p. 23; Meer 1988, pp. 25–26; Mandela 1994, pp. 89–94; Lodge 2006, pp. 12–13; Smith 2010, p. 40; Meredith 2010, pp. 27–28; Sampson 2011, pp. 29–30.
        42. ^ Mandela 1994, pp. 96-101; Lodge 2006, pp. 13, 19–21; Smith 2010, p. 41; Meredith 2010, pp. 28–30; Sampson 2011, pp. 30–31.
        43. ^ Mandela 1994, pp. 104-105; Lodge 2006, pp. 22, 31–32; Smith 2010, pp. 43, 48; Meredith 2010, pp. 31–32; Sampson 2011, pp. 32–33.
        44. ^ Mandela 1994, p. 106; Smith 2010, pp. 48–49.
        45. ^ Mandela 1994, p. 100; Smith 2010, p. 44; Meredith 2010, p. 33; Sampson 2011, p. 34.
        46. ^ Benson 1986, p. 23; Meer 1988, p. 26; Mandela 1994, pp. 99, 108-110; Smith 2010, pp. 44–45; Meredith 2010, p. 33; Sampson 2011, p. 33.
        47. ^ Mandela 1994, pp. 113–116; Lodge 2006, p. 23; Smith 2010, pp. 45–46; Sampson 2011, p. 33.
        48. ^ Mandela 1994, pp. 118–119; Lodge 2006, p. 24; Meredith 2010, p. 33; Sampson 2011, p. 34.
        49. ^ Mandela 1994, pp. 116–117, 119–120; Lodge 2006, p. 22; Smith 2010, p. 47; Meredith 2010, pp. 33–34; Sampson 2011, p. 33.
        50. ^ Mandela 1994, pp. 122, 126–27; Smith 2010, p. 49; Meredith 2010, p. 34; Sampson 2011, p. 34.
        51. ^ Mandela 1994, p. 135.
        52. ^ Meer 1988, pp. 33–34; Mandela 1994, pp. 127–131; Smith 2010, pp. 64–65; Meredith 2010, pp. 34–35; Sampson 2011, pp. 34–35.
        53. ^ Mandela 1994, pp. 122–123; Lodge 2006, pp. 27–28; Smith 2010, p. 48; Meredith 2010, p. 44; Sampson 2011, p. 37.
        54. ^ Mandela 1994, p. 136; Smith 2010, p. 53; Meredith 2010, pp. 36, 43.
        55. ^ Mandela 1994, pp. 137–139; Lodge 2006, pp. 33–34; Smith 2010, p. 53; Meredith 2010, pp. 42–43; Sampson 2011, pp. 38–39.
        56. ^ Benson 1986, p. 31; Meer 1988, pp. 34–35; Mandela 1994, pp. 142–143; Smith 2010, p. 54.
        57. ^ Benson 1986, pp. 28–29; Mandela 1994, pp. 139–143; Lodge 2006, p. 35; Smith 2010, pp. 52–56; Meredith 2010, pp. 44–46; Sampson 2011, pp. 39–41.
        58. ^ Smith 2010, p.Inzetfoto's.
        59. ^ Benson 1986, p. 24; Meer 1988, pp. 39–40; Mandela 1994, pp. 144, 148–149; Lodge 2006, pp. 24, 25; Smith 2010, pp. 59–62; Meredith 2010, p. 47; Sampson 2011, p. 36.
        60. ^ Meer 1988, pp. 40–41; Mandela 1994, pp. 149, 152; Lodge 2006, p. 29; Smith 2010, pp. 60–64; Meredith 2010, p. 48; Sampson 2011, p. 36.
        61. ^ Meer 1988, p. 40; Mandela 1994, pp. 150, 210; Lodge 2006, p. 30; Smith 2010, p. 67; Meredith 2010, p. 48; Sampson 2011, p. 36.
        62. ^ Mandela 1994, p. 151; Smith 2010, p. 64; Meredith 2010, pp. 48–49.
        63. ^ Benson 1986, p. 36; Meer 1988, p. 43; Mandela 1994, pp. 153–154; Smith 2010, p. 66; Sampson 2011, p. 48.
        64. ^ Mandela 1994, p. 154; Sampson 2011, p. 42.
        65. ^ Mandela 1994, pp. 154–157; Lodge 2006, p. 37; Smith 2010, p. 66; Sampson 2011, p. 49.
        66. ^ Benson 1986, p. 35; Mandela 1994, pp. 159–162; Lodge 2006, pp. 41–42; Smith 2010, pp. 70–72; Meredith 2010, pp. 76–78; Sampson 2011, pp. 51–52.
        67. ^ Benson 1986, pp. 36–37; Mandela 1994, pp. 162–165; Lodge 2006, p. 44; Smith 2010, pp. 72–73; Meredith 2010, pp. 78–79; Sampson 2011, pp. 53–55.
        68. ^ Mandela 1994, p. 165.
        69. ^ Smith 2010, pp. 68–70; Sampson 2011, p. 35.
        70. ^ Benson 1986, p. 26.
        71. ^ Mandela 1994, p. 168; Lodge 2006, p. 44; Sampson 2011, pp. 55–56.
        72. ^ Benson 1986, p. 41; Mandela 1994, p. 176; Lodge 2006, p. 47; Smith 2010, p. 78; Meredith 2010, p. 88; Sampson 2011, pp. 63–64.
        73. ^ Benson 1986, pp. 38–40; Meer 1988, pp. 48–49; Mandela 1994, pp. 165–167; Smith 2010, pp. 74–75; Meredith 2010, pp. 81–83; Sampson 2011, pp. 61–62.
        74. ^ Mandela 1994, p. 176; Smith 2010, p. 78; Sampson 2011, pp. 63–64.
        75. ^ Benson 1986, p. 42; Meer 1988, p. 55; Lodge 2006, p. 48; Meredith 2010, p. 94.
        76. ^ Mandela 1994, pp. 177–172; Lodge 2006, pp. 45, 47; Smith 2010, pp. 75–76; Meredith 2010, p. 87; Sampson 2011, pp. 64–65.
        77. ^ Mandela 1994, p. 172.
        78. ^ Mandela 1994, p. 165; Lodge 2006, p. 53; Smith 2010, p. 77; Meredith 2010, p. 92.
        79. ^ Mandela 1994, p. 170; Smith 2010, p. 94; Meredith 2010, p. 103.
        80. ^ Benson 1986, pp. 44–46; Meer 1988, pp. 56–58; Mandela 1994, pp. 182–183; Smith 2010, pp. 77, 80; Meredith 2010, pp. 88–89; Sampson 2011, pp. 66–67.
        81. ^ Mandela 1994, pp. 183–188; Lodge 2006, p. 52, 53.
        82. ^ Lodge 2006, p. 47.
        83. ^ Mandela 1994, pp. 188–192; Sampson 2011, p. 68.
        84. ^ Benson 1986, p. 51; Mandela 1994, pp. 194–195; Lodge 2006, p. 54; Smith 2010, p. 85; Sampson 2011, pp. 72–73.
        85. ^ Benson 1986, pp. 50–51; Mandela 1994, pp. 195–198; Lodge 2006, p. 54; Smith 2010, pp. 83–84; Meredith 2010, p. 92; Sampson 2011, pp. 71–72.
        86. ^ Meer 1988, p. 64; Mandela 1994, pp. 199–200, 204; Smith 2010, p. 86; Sampson 2011, p. 73.
        87. ^ Benson 1986, pp. 58–59; Meer 1988, p. 60; Mandela 1994, pp. 205–207, 231; Lodge 2006, p. 58; Meredith 2010, pp. 107-108; Smith 2010, pp. 116–117; Sampson 2011, pp. 81–82, 84–85.
        88. ^ Mandela 1994, pp. 209–210; Smith 2010, p. 87; Meredith 2010, p. 95; Sampson 2011, p. 7.
        89. ^ Benson 1986, pp. 54–57; Meer 1988, p. 61; Mandela 1994, pp. 210–216; Lodge 2006, p. 73; Smith 2010, pp. 87–93; Meredith 2010, pp. 95-101; Sampson 2011, pp. 77–80.
        90. ^ Lodge 2006, pp. 28–29, 75.
        91. ^ Meredith 2010, pp. 103-104; Smith 2010, pp. 95–99, 105-106.
        92. ^ Mandela 1994, pp. 293–294; Meredith 2010, pp. 104-105; Smith 2010, pp. 98–99, 105-106; Sampson 2011, pp. 76–77.
        93. ^ Benson 1986, p. 66; Sampson 2011, p. 92.
        94. ^ Mandela 1994, pp. 218–233, 234–236; Lodge 2006, pp. 59–60; Meredith 2010, pp. 114–117; Smith 2010, p.120–123; Sampson 2011, pp. 82–84.
        95. ^ Mandela 1994, pp. 226–227; Lodge 2006, p. 60; Meredith 2010, pp. 108-109; Smith 2010, p. 118; Sampson 2011, p. 84.
        96. ^ Benson 1986, pp. 64–67; Meer 1988, pp. 71–75; Mandela 1994, pp. 243–249; Lodge 2006, pp. 65–66; Meredith 2010, pp. 129–133; Smith 2010, pp. 118–120, 125–128; Sampson 2011, pp. 87–95.
        97. ^ Meredith 2010, p. 134.
        98. ^ Mandela 1994, pp. 253–274; Smith 2010, pp. 130–132; Sampson 2011, pp. 96–99.
        99. ^ Mandela 1994, p. 275; Meredith 2010, p. 147; Sampson 2011, pp. 101-102.
        100. ^ Meer 1988, pp. 79–80; Meredith 2010, pp. 143–144; Smith 2010, pp. 100-102; Sampson 2011, p. 110.
        101. ^ Meer 1988, pp. 79–80; Mandela 1994, p. 296; Smith 2010, pp. 102-104; Sampson 2011, p. 110.
        102. ^ Benson 1986, pp. 74–76; Meer 1988, p. 93; Mandela 1994, pp. 306–311; Lodge 2006, pp. 75–77; Meredith 2010, pp. 144–149; Smith 2010, pp. 104, 132–145; Sampson 2011, pp. 110–113.
        103. ^ Meredith 2010, pp. 165, 186.
        104. ^ Benson 1986, pp. 68, 71–72; Meer 1988, p. 83; Mandela 1994, pp. 283–292; Meredith 2010, pp. 136–141; Smith 2010, pp. 163–164; Sampson 2011, pp. 103-106.
        105. ^ Mandela 1994, pp. 299–305; Meredith 2010, p. 142; Smith 2010, pp. 167–168; Sampson 2011, pp. 116–117.
        106. ^ Mandela 1994, pp. 331–334; Meredith 2010, pp. 162, 165; Smith 2010, p. 167; Sampson 2011, pp. 122–123.
        107. ^ Benson 1986, p. 79; Meer 1988, pp. 90–92, 141–143; Mandela 1994, pp. 327–330; Meredith 2010, pp. 167–168; Smith 2010, pp. 171–173; Sampson 2011, pp. 117–122.
        108. ^ Benson 1986, pp. 83–84; Meer 1988, pp. 144–147; Mandela 1994, pp. 342–346; Lodge 2006, pp. 81–82; Meredith 2010, pp. 167–170; Smith 2010, pp. 173–175; Sampson 2011, pp. 130–131.
        109. ^ Benson 1986, pp. 85–86; Mandela 1994, pp. 347–357; Meredith 2010, pp. 172–175; Smith 2010, p. 175; Sampson 2011, pp. 132–133.
        110. ^ Mandela 1994, pp. 357–364; Meredith 2010, pp. 176, 184; Smith 2010, p. 177; Sampson 2011, pp. 134–135.
        111. ^ Benson 1986, p. 98; Mandela 1994, pp. 373–374; Lodge 2006, pp. 83–84; Meredith 2010, pp. 187–188; Smith 2010, pp. 183–185; Sampson 2011, pp. 140–143.
        112. ^ Benson 1986, p. 94; Meer 1988, p. 151; Mandela 1994, pp. 377–380; Lodge 2006, p. 84; Meredith 2010, pp. 188–189; Smith 2010, p. 178; Sampson 2011, p. 143.
        113. ^ Benson 1986, p. 99; Mandela 1994, pp. 283–287; Meredith 2010, pp. 192–193; Smith 2010, pp. 186–188, 193; Sampson 2011, pp. 144–146, 154.
        114. ^ Mandela 1994, pp. 289–291; Smith 2010, pp. 188–189; Sampson 2011, pp. 147–149.
        115. ^ Mandela 1994, pp. 393–396; Meredith 2010, pp. 199–200; Smith 2010, pp. 206–210; Sampson 2011, pp. 150–151.
        116. ^ Benson 1986, p. 107; Mandela 1994, pp. 397–398; Meredith 2010, pp. 197–198, 200–201; Smith 2010, pp. 209–214; Sampson 2011, pp. 151–154.
        117. ^ Smith 2010, pp. 209–210; Sampson 2011, p. 151.
        118. ^ Benson 1986, p. 107; Mandela 1994, pp. 397–409; Lodge 2006, pp. 92–93; Meredith 2010, pp. 201–204; Smith 2010, pp. 191, 222–229; Sampson 2011, pp. 154–156.
        119. ^ a b Ellis 2011, pp. 667–668.
        120. ^ Ellis 2016, p. 1.
        121. ^ a b "SACP -verklaring over het overlijden van Madiba". Zuid -Afrikaanse communistische partij. 6 december 2013. Gearchiveerd van het origineel Op 3 maart 2016. Opgehaald 29 juni 2016.; Marrian, Natasha (6 december 2013). "SACP bevestigt dat Nelson Mandela lid was". Werkdag. Zuid-Afrika. Gearchiveerd van het origineel op 6 maart 2016. Opgehaald 7 december 2013.
        122. ^ Meer 1988, p. 171; Meredith 2010, p. 207.
        123. ^ Benson 1986, p. 108; Meer 1988, p. 171; Mandela 1994, pp. 411–412; Lodge 2006, p. 90; Meredith 2010, p. 204.
        124. ^ Benson 1986, p. 110; Meer 1988, p. 170; Mandela 1994, pp. 413–415; Lodge 2006, p. 95; Meredith 2010, p. 206; Smith 2010, pp. 239–246; Sampson 2011, pp. 158–159.
        125. ^ Benson 1986, p. 111; Meer 1988, pp. 171–172, 176; Mandela 1994, pp. 418–425; Lodge 2006, p. 95; Smith 2010, pp. 251–254; Benneyworth 2011, p. 81; Sampson 2011, pp. 160–162.
        126. ^ Meer 1988, pp. 173–175; Lodge 2006, p. 97; Meredith 2010, p. 209; Benneyworth 2011, pp. 81, 84.
        127. ^ Meer 1988, pp. 176–177, 180; Mandela 1994, pp. 427–432; Smith 2010, pp. 255-256; Sampson 2011, pp. 163–165.
        128. ^ Meer 1988, pp. 185–194; Mandela 1994, pp. 432–440; Meredith 2010, p. 210; Smith 2010, pp. 256–259; Sampson 2011, pp. 165–167.
        129. ^ Benson 1986, p. 114; Meer 1988, pp. 196–197; Mandela 1994, pp. 441–443; Meredith 2010, pp. 210–211; Smith 2010, pp. 259–261; Sampson 2011, pp. 167–169.
        130. ^ Mandela 1994, pp. 443–445; Lodge 2006, p. 100; Meredith 2010, p. 211; Smith 2010, pp. 261–262; Benneyworth 2011, pp. 91–93; Sampson 2011, pp. 169–170.
        131. ^ Benson 1986, pp. 116–117; Meer 1988, pp. 201–202; Mandela 1994, pp. 435–435; Meredith 2010, pp. 215–216; Smith 2010, pp. 275–276; Sampson 2011, pp. 170–172.
        132. ^ Mandela 1994, pp. 278–279; Meredith 2010, p. 216; Sampson 2011, p. 172.
        133. ^ Meredith 2010, pp. 216–217; Sampson 2011, p. 172.
        134. ^ "Ex-CIA Spy geeft toe dat Tip leidde tot de lange gevangenisstraf van Nelson Mandela". De voogd. 15 mei 2016. Gearchiveerd Van het origineel op 16 mei 2016. Opgehaald 20 mei 2016.
        135. ^ Mandela 1994, pp. 456–459; Sampson 2011, pp. 172–173.
        136. ^ Mandela 1994, pp. 463–465; Smith 2010, pp. 292–293; Sampson 2011, pp. 173–174.
        137. ^ Benson 1986, pp. 120–134; Meer 1988, pp. 210–213; Mandela 1994, pp. 468–482; Lodge 2006, pp. 104-106; Meredith 2010, pp. 218–426; Sampson 2011, pp. 174–176.
        138. ^ Benson 1986, p. 159; Meer 1988, p. 258; Meredith 2010, p. 265; Smith 2010, p. 302; Sampson 2011, p. 193; Broun 2012, p. 74.
        139. ^ Nelson Mandela. "Ik ben bereid om te sterven". Nelson Mandela Centre of Memory.Nelson Mandela Foundation.Gearchiveerd van het origineel Op 1 februari 2016. Opgehaald 16 december 2013.
        140. ^ Benson 1986, pp. 134–137; Meer 1988, pp. 223–226; Mandela 2004, pp. 27–32; Lodge 2006, pp. 108-109; Meredith 2010, pp. 242-250; Smith 2010, pp. 292–295; Sampson 2011, pp. 183–186; Broun 2012, pp. 6-10, 19–20.
        141. ^ Benson 1986, pp. 138–139; Meer 1988, p. 226; Mandela 2004, pp. 33–42; Meredith 2010, pp. 252–254, 256; Sampson 2011, pp. 186–190; Broun 2012, pp. 43–49.
        142. ^ Benson 1986, p. 160; Meer 1988, pp. 232–233; Mandela 2004, pp. 42–44; Meredith 2010, pp. 252, 259.
        143. ^ Benson 1986, p. 140; Mandela 2004, pp. 43–57; Meredith 2010, pp. 258–265; Smith 2010, pp. 298–302; Sampson 2011, pp. 191–194; Broun 2012, pp. 68–75.
        144. ^ Mandela 2004, p. 62; Meredith 2010, p. 268; Smith 2010, p. 303; Sampson 2011, pp. 194–195; Broun 2012, pp. 102-104, 107.
        145. ^ Benson 1986, pp. 161, 163; Mandela 2004, pp. 63–68; Meredith 2010, pp. 268–272; Smith 2010, p. 306; Sampson 2011, pp. 196–197; Broun 2012, pp. 116–128.
        146. ^ Benson 1986, p. 165; Meer 1988, p. 262; Mandela 2004, pp. 75–78; Smith 2010, pp. 307–308; Sampson 2011, p. 204.
        147. ^ Mandela 2004, pp. 79–80; Meredith 2010, p. 279; Sampson 2011, p. 205.
        148. ^ Benson 1986, p.166, 182; Meer 1988, p. 266; Mandela 2004, pp. 82–84, 108–116; Meredith 2010, pp. 281–283, 290–291; Sampson 2011, pp. 206–207.
        149. ^ Benson 1986, p. 174; Mandela 2004, p. 126; Meredith 2010, p. 299; Sampson 2011, pp. 205, 258.
        150. ^ Benson 1986, p. 169; Mandela 2004, pp. 102-108; Meredith 2010, p. 283; Sampson 2011, p. 205.
        151. ^ Benson 1986, p. 175; Mandela 2004, pp. 83, 90, 136–138; Lodge 2006, p. 124; Meredith 2010, pp. 284, 296–298.
        152. ^ Meredith 2010, pp. 298–299; Sampson 2011, pp. 210–214.
        153. ^ Lodge 2006, pp. 130–131; Meredith 2010, pp. 292–295; Sampson 2011, pp. 236–241, 288–294.
        154. ^ Meredith 2010, pp. 301, 313; Sampson 2011, p. 232.
        155. ^ Meredith 2010, pp. 295, 299–301; Sampson 2011, p. 229.
        156. ^ Meredith 2010, pp. 301–302; Sampson 2011, p. 221.
        157. ^ Meredith 2010, p. 337; Sampson 2011, p. 222.
        158. ^ Meredith 2010, p. 334; Sampson 2011, p. 241.
        159. ^ Lodge 2006, pp. 142, 145; Meredith 2010, pp. 303–304; Sampson 2011, pp. 246–247.
        160. ^ Benson 1986, pp. 192–194; Meer 1988, pp. 306–307; Meredith 2010, pp. 287–288, 304–310; Sampson 2011, pp. 248–254, 302.
        161. ^ Meredith 2010, p. 301; Sampson 2011, pp. 222, 235.
        162. ^ Meer 1988, pp. 207–208; Sampson 2011, p. 231.
        163. ^ Lodge 2006, pp. 127–128; Meredith 2010, pp. 308–310; Sampson 2011, pp. 223–225.
        164. ^ Lodge 2006, pp. 128–129; Sampson 2011, pp. 226–227.
        165. ^ Hutton 1994, p. 60.
        166. ^ Sampson 2011, p. 228.
        167. ^ Sampson 2011, pp. 314–315.
        168. ^ Meer 1988, p. 268; Lodge 2006, p. 139; Meredith 2010, p. 317; Sampson 2011, pp. 242–243.
        169. ^ Sampson 2011, pp. 285–286.
        170. ^ Benson 1986, pp. 186–188; Meer 1988, pp. 304–306; Meredith 2010, pp. 324–327; Sampson 2011, pp. 259–276.
        171. ^ Lodge 2006, p. 135; Meredith 2010, pp. 327–328; Sampson 2011, pp. 277–283; Soudien 2015, pp. 363–364.
        172. ^ Sampson 2011, p. 296.
        173. ^ Meer 1988, pp. 313, 314; Sampson 2011, pp. 315–316.
        174. ^ Lodge 2006, p. 155; Meredith 2010, pp. 338–339; Sampson 2011, pp. 319–320.
        175. ^ Barber 2004, p. 24; Sampson 2011, p. 321.
        176. ^ Benson 1986, p. 218; Lodge 2006, pp. 147–149; Meredith 2010, p. 340; Sampson 2011, pp. 324–325.
        177. ^ Lodge 2006, p. 148; Meredith 2010, pp. 346–347; Sampson 2011, pp. 324–325.
        178. ^ Meredith 2010, p. 347; Sampson 2011, p. 326.
        179. ^ Sampson 2011, pp. 329.
        180. ^ Benson 1986, p. 224; Barber 2004, pp. 20, 23, 26–27; Meredith 2010, pp. 341–346; Sampson 2011, pp. 335–336.
        181. ^ Benson 1986, pp. 247–248; Barber 2004, p. 30; Lodge 2006, pp. 152–153, 156; Meredith 2010, pp. 249–256; Sampson 2011, pp. 338–342.
        182. ^ Benson 1986, p. 210; Meredith 2010, p. 340.
        183. ^ Benson 1986, pp. 237–238; Meer 1988, pp. 315–318; Barber 2004, p. 36; Lodge 2006, p. 157; Meredith 2010, pp. 351–352; Sampson 2011, pp. 330–332.
        184. ^ "Mandela's reactie op het aangeboden worden van vrijheid". Anc. Gearchiveerd van het origineel op 22 juni 2008. Opgehaald 28 oktober 2008.
        185. ^ Benson 1986, p. 254; Lodge 2006, pp. 157–158; Meredith 2010, p. 358; Sampson 2011, pp. 343–345.
        186. ^ Meredith 2010, pp. 359–360; Sampson 2011, pp. 347–355.
        187. ^ Sampson 2011, p. 355.
        188. ^ Sampson 2011, pp. 354–357.
        189. ^ Lodge 2006, p. 160; Meredith 2010, pp. 362–368; Sampson 2011, pp. 363–378.
        190. ^ Barber 2004, p. 35; Sampson 2011, p. 368.
        191. ^ Meer 1988, pp. 20–23; Lodge 2006, pp. 183–184; Meredith 2010, pp. 371–383; Sampson 2011, pp. 373–380.
        192. ^ Meer 1988, pp. 318–319; Lodge 2006, p. 160; Meredith 2010, p. 369; Sampson 2011, pp. 369–370.
        193. ^ Meer 1988, p. 320; Lodge 2006, p. 160; Meredith 2010, pp. 369–370; Sampson 2011, p. 381.
        194. ^ Sampson 2011, pp. 384–385, 392–393.
        195. ^ Christopher S. Wren (8 december 1988). "Mandela verhuisde naar huis op de gevangenisboerderij". The New York Times. Gearchiveerd Van het origineel op 1 mei 2013. Opgehaald 13 februari 2013.
        196. ^ Barber 2004, p. 41; Lodge 2006, p. 62; Meredith 2010, p. 388; Sampson 2011, p. 386.
        197. ^ Lodge 2006, pp. 161–162; Meredith 2010, pp. 387–388; Sampson 2011, pp. 390–392.
        198. ^ Barber 2004, pp. 41–42; Sampson 2011, pp. 392–397.
        199. ^ Glad & Blanton 1997, p. 567; Barber 2004, p. 1; Lodge 2006, pp. 165–166; Meredith 2010, pp. 369–397; Sampson 2011, pp. 399–402.
        200. ^ "1990: vrijheid voor Nelson Mandela".BBC.11 februari 1990. Gearchiveerd Van het origineel op 23 oktober 2012. Opgehaald 28 oktober 2008.
        201. ^ Sampson 2011, p. 403.
        202. ^ Lodge 2006, p. 167; Meredith 2010, pp. 399–402; Sampson 2011, p. 407.
        203. ^ Ormond, Roger (12 februari 1990). "Mandela gratis na 27 jaar". De voogd. Londen. Gearchiveerd van het origineel op 14 februari 2013. Opgehaald 28 oktober 2008.
        204. ^ Barber 2004, p. 2; Meredith 2010, pp. 400–402; Sampson 2011, pp. 408–409.
        205. ^ De tekst van de toespraak van Mandela is te vinden op "Het adres van Nelson Mandela om zich in Kaapstad te verzamelen bij zijn vrijlating uit de gevangenis".Anc.11 februari 1990. Gearchiveerd van het origineel op 28 juli 2008. Opgehaald 28 oktober 2008.
        206. ^ Lodge 2006, p. 171; Meredith 2010, pp. 403–405; Sampson 2011, pp. 409–410.
        207. ^ Barber 2004, pp. 57; Lodge 2006, p. 172; Meredith 2010, pp. 409–410; Sampson 2011, pp. 412–414.
        208. ^ Barber 2004, pp. 58–59; Sampson 2011, pp. 415–418.
        209. ^ Barber 2004, p. 60; Meredith 2010, p. 410; Sampson 2011, p. 420.
        210. ^ Barber 2004, p. 60; Sampson 2011, pp. 418–420.
        211. ^ a b Meredith 2010, pp. 412–413; Sampson 2011, pp. 424–427.
        212. ^ Meredith 2010, p. 439; Sampson 2011, pp. 428–429.
        213. ^ a b Barber 2004, p. 47; Lodge 2006, p. 173; Meredith 2010, pp. 439–440; Sampson 2011, pp. 429–430.
        214. ^ Meredith 2010, p. 409; Sampson 2011, pp. 431, 448.
        215. ^ Meredith 2010, pp. 429–436, 435–460; Sampson 2011, pp. 431, 448.
        216. ^ Tomaselli & Tomaselli 2003, p. 6; Lodge 2006, p. 174; Meredith 2010, pp. 418–424; Sampson 2011, pp. 436–442.
        217. ^ Meredith 2010, pp. 425–426; Sampson 2011, p. 444.
        218. ^ Barber 2004, pp. 45, 69; Lodge 2006, pp. 174–175; Meredith 2010, pp. 443–446; Sampson 2011, pp. 456–459.
        219. ^ Sampson 2011, p. 460; Meredith 2010, pp. 448, 452.
        220. ^ Barber 2004, pp. 72–73; Lodge 2006, p. 177; Meredith 2010, pp. 462–463; Sampson 2011, pp. 461–462.
        221. ^ Sampson 2011, pp. 462–463; Meredith 2010, pp. 466–467.
        222. ^ Lodge 2006, pp. 177–178; Meredith 2010, pp. 467–471; Sampson 2011, pp. 463–466.
        223. ^ Barber 2004, p. 79; Lodge 2006, p. 180; Sampson 2011, pp. 467–468.
        224. ^ Barber 2004, p. 80; Meredith 2010, pp. 489–491; Sampson 2011, p. 472.
        225. ^ Barber 2004, p. 46; Meredith 2010, pp. 449–450, 488; Sampson 2011, pp. 466, 470–471.
        226. ^ Lodge 2006, pp. 180–181; Meredith 2010, pp. 476–480; Sampson 2011, pp. 468–469.
        227. ^ Sampson 2011, p. 471.
        228. ^ a b Barber 2004, p. 68; Lodge 2006, p. 182; Meredith 2010, p. 494; Sampson 2011, p. 474.
        229. ^ Lodge 2006, p. 182; Meredith 2010, p. 497; Sampson 2011, pp. 434–445, 473.
        230. ^ Meredith 2010, p. 495; Sampson 2011, pp. 467–477.
        231. ^ Barber 2004, pp. 76–77; Meredith 2010, pp. 495–496; Sampson 2011, p. 478.
        232. ^ Sampson 2011, p. 479.
        233. ^ Sampson 2011.
        234. ^ Lodge 2006, p. 188; Sampson 2011, pp. 477–478; Meredith 2010, p. 484.
        235. ^ Meredith 2010, pp. 488–489, 504–510; Sampson 2011, pp. 480–489.
        236. ^ Meredith 2010, pp. 500–501; Sampson 2011, p. 488.
        237. ^ Barber 2004, p. 82; Meredith 2010, p. 512; Sampson 2011, p. 491.
        238. ^ Levy, Glen (15 november 2010). "Top 10 politieke gevangenen". Tijd. Gearchiveerd van het origineel op 3 april 2013. Opgehaald 25 maart 2013.
        239. ^ Meredith 2010, pp. 510–512; Sampson 2011, p. 490.
        240. ^ "Deze dag in de geschiedenis: 27 april 1994: Zuid -Afrika heeft eerste multiraciale verkiezingen". Geschiedenis. Gearchiveerd Van het origineel op 12 maart 2013. Opgehaald 26 februari 2013.
        241. ^ Meredith 2010, p. 514; Sampson 2011, pp. 492–493.
        242. ^ Barber 2004, p. 3; Sampson 2011, pp. 491–492.
        243. ^ "Mandela wordt SA's eerste zwarte president".BBC.10 mei 1994. Gearchiveerd Van het origineel op 7 november 2012. Opgehaald 26 mei 2008.
        244. ^ Barber 2004, p. 87; Lodge 2006, p. 210; Meredith 2010, p. 566; Sampson 2011, pp. 508–511.
        245. ^ Meredith 2010, pp. 523, 543; Sampson 2011, pp. 496–497.
        246. ^ Sampson 2011, p. 502.
        247. ^ Sampson 2011, pp. 497–499, 510.
        248. ^ Sampson 2011, pp. 501, 504.
        249. ^ Lodge 2006, p. 209; Meredith 2010, p. 543; Sampson 2011, p. 517.
        250. ^ Lodge 2006, pp. 208–209; Meredith 2010, pp. 547–548; Sampson 2011, pp. 525–527.
        251. ^ Lodge 2006, p. 186; Meredith 2010, p. 517.
        252. ^ Meredith 2010, pp. 539–542; Sampson 2011, pp. 500, 507.
        253. ^ Lodge 2006, pp. 222–223; Meredith 2010, pp. 574–575; Sampson 2011, pp. 546–549.
        254. ^ a b Barnard 2014, p. 1.
        255. ^ Sampson 2011, p. 524.
        256. ^ Lodge 2006, p. 213; Meredith 2010, p. 517; Sampson 2011, pp. 495–496.
        257. ^ Barber 2004, p. 88; Lodge 2006, p. 204.
        258. ^ Sampson 2011, pp. 507–511.
        259. ^ Sampson 2011, p. 508.
        260. ^ a b Lodge 2006, pp. 204–205; Meredith 2010, p. 528; Sampson 2011, pp. 511, 534.
        261. ^ Lodge 2006, p. 212; Meredith 2010, pp. 523–524; Sampson 2011, pp. 520, 522–523.
        262. ^ Meredith 2010, pp. 523–524; Sampson 2011, pp. 520, 522–523.
        263. ^ Lodge 2006, p. 212; Meredith 2010, pp. 525–527; Sampson 2011, pp. 516, 524.
        264. ^ "Mandela rally's Springboks". BBC Sport. 6 oktober 2003. Gearchiveerd Van het origineel op 25 februari 2013. Opgehaald 28 oktober 2008.; Carlin, John (19 oktober 2007). "Hoe Nelson Mandela de Rugby World Cup won". De dagelijkse telegraaf. Londen. Gearchiveerd van het origineel op 25 februari 2013. Opgehaald 28 oktober 2008.
        265. ^ Lodge 2006, p. 213; Meredith 2010, pp. 517, 536; Sampson 2011, pp. 491, 496, 524.
        266. ^ Meredith 2010, pp. 517, 536; Sampson 2011, pp. 491, 496, 524.
        267. ^ Meredith 2010, pp. 527, 551–564; Sampson 2011, pp. 528–532.
        268. ^ Meredith 2010, p. 563; Sampson 2011, p. 532.
        269. ^ Meredith 2010, pp. 518–520.
        270. ^ Meredith 2010, p. 519; Sampson 2011, pp. 514–515.
        271. ^ Barber 2004, pp. 122–124, 162.
        272. ^ Muthien, Khosa & Magubane 2000, pp. 369–370; Meredith 2010, pp. 520–521.
        273. ^ a b Houston & Muthien 2000, p. 62.
        274. ^ Lodge 2006, p. 205; Meredith 2010, p. 521.
        275. ^ Leatt, Annie;Shung-King, Maylene & Monson, Jo. "Helende ongelijkheden: het gratis beleid voor gezondheidszorg" (PDF).Kinderinstituut.Gearchiveerd van het origineel (PDF) op 24 juli 2013. Opgehaald 15 mei 2011.
        276. ^ Herbst 2003, p. 312.
        277. ^ "Beleid voor landhervorming in Zuid -Afrika is internationaal te maken met mensenrechten" (PDF). Gearchiveerd van het origineel (PDF) Op 31 maart 2012. Opgehaald 11 februari 2012.; "Nr. 3 van 1996: Land Reform (Labour Hentants) Act, 1996".Zuid -Afrikaanse overheid online.22 maart 1996. Gearchiveerd van het origineel op 26 februari 2013. Opgehaald 26 februari 2013.
        278. ^ Barber 2004, pp. 102–194.
        279. ^ Barber 2004, p. 130.
        280. ^ Barber 2004, pp. 135–137; Lodge 2006, p. 219; Meredith 2010, pp. 571–573.
        281. ^ Sampson, Anthony (6 juli 2003). "Mandela op 85". De waarnemer. Londen. Gearchiveerd Van het origineel op 26 februari 2013. Opgehaald 26 mei 2008.; "Kan Mandela's AIDS -boodschap de muren van schaamte doorboren?".Schiereiland Peace and Justice Center.9 januari 2005. Gearchiveerd van het origineel op 26 februari 2013. Opgehaald 26 mei 2008.; Quist-Arcton, Oneibea (19 juli 2003). "Zuid -Afrika: Mandela overspoeld met eerbetoon terwijl hij 85 wordt". Allafrica. Gearchiveerd Van het origineel op 26 februari 2013. Opgehaald 26 mei 2008.
        282. ^ Meredith 2010, p.573; Sampson 2011, pp. 510, 565–68.
        283. ^ Barber 2004, pp. 137–138.
        284. ^ Meredith 2010, pp. 544–547; Sampson 2011, p. 510.
        285. ^ Barber 2004, p. 131; Meredith 2010, p.573; Sampson 2011, pp. 510, 565–68.
        286. ^ Barber 2004, p. 133.
        287. ^ Barber 2004, p. 89; Lodge 2006, p. 214.
        288. ^ Sampson 2011, p. 555.
        289. ^ Sampson 2011, p. 559.
        290. ^ Sampson 2011, pp. 560–561.
        291. ^ Barber 2004, pp. 107-108.
        292. ^ Lodge 2006, p. 216; Sampson 2011, pp. 561–567.
        293. ^ Barber 2004, pp. 104-105; Sampson 2011, p. 560.
        294. ^ a b Lodge 2006, p. 214.
        295. ^ a b Sampson 2011, pp. 562–563.
        296. ^ Sampson 2011, p. 564.
        297. ^ Barber 2004, p. 144; Lodge 2006, pp. 215–216; Sampson 2011, pp. 563–564.
        298. ^ "Analyse: Lockerbie's Long Road". BBC. 31 januari 2001. Gearchiveerd Van het origineel op 9 juli 2013. Opgehaald 26 mei 2008.
        299. ^ Barber 2004, pp. 124–125; Sampson 2011, pp. 556–557.
        300. ^ Barber 2004, pp. 108-110; Lodge 2006, p. 215; Sampson 2011, pp. 556–557.
        301. ^ Barber 2004, pp. 176–177; Lodge 2006, p. 216; Sampson 2011, p. 558.
        302. ^ Lodge 2006, pp. 217–218.
        303. ^ Barber 2004, pp. 111–113; Sampson 2011, pp. 558–559.
        304. ^ Muthien, Khosa & Magubane 2000, p. 366.
        305. ^ Barber 2004, pp. 128–129; Lodge 2006, p. 204; Meredith 2010, pp. 529–530; Sampson 2011, p. 534.
        306. ^ Sampson 2011, p. 535.
        307. ^ Barber 2004, pp. 128–129.
        308. ^ Lodge 2006, p. 207; Sampson 2011, p. 536.
        309. ^ a b Lodge 2006, p. 211.
        310. ^ Barber 2004, p. 130; Lodge 2006, p. 211.
        311. ^ Lodge 2006, p. 211; Meredith 2010, p. 568; Sampson 2011, pp. 537–543.
        312. ^ Meredith 2010, p. 568; Sampson 2011, pp. 537–543.
        313. ^ Meredith 2010, p. 576; Sampson 2011, pp. 549–551.
        314. ^ Sampson 2011, pp. 551–552.
        315. ^ Sampson 2011, p. 578.
        316. ^ Lodge 2006, p. 219.
        317. ^ Meredith 2010, p. 576; Battersby 2011, pp. 587–588.
        318. ^ Meredith 2010, p. 576; Battersby 2011, pp. 588–589.
        319. ^ Lodge 2006, pp. 219–220; Meredith 2010, pp. 584–586; Battersby 2011, pp. 590–591.
        320. ^ a b Battersby 2011, p. 598.
        321. ^ "Mandela 'reageert goed op behandeling'". BBC nieuws. 15 augustus 2001. Gearchiveerd Van het origineel op 24 juli 2013. Opgehaald 26 mei 2008.
        322. ^ Battersby 2011, pp. 589–590.
        323. ^ Tebas, Pablo (13 juli 2000). "Afsluitingsceremonie". Het lichaam. Gearchiveerd van het origineel Op 8 mei 2013. Opgehaald 25 februari 2013.
        324. ^ Hogg, Chris (15 juli 2004). "Mandela dringt aan op actie om tegen tuberculose te vechten". BBC nieuws. Gearchiveerd Van het origineel op 18 juli 2004.
        325. ^ Nolen, Stephanie (5 december 2013). "Mandela kwam laat aan bij de strijd tegen hiv-aids". De Globe and Mail. Toronto. Opgehaald 11 mei 2017.
        326. ^ Weir, Keith (13 april 2003). "Equipo Nizkor - Mandela Slams Western Action in Kosovo, Irak".Derechos.org.Reuters.Gearchiveerd van het origineel op 14 mei 2019. Opgehaald 3 oktober 2010.
        327. ^ Murphy, Jarrett (30 januari 2003). "Mandela Slams Bush op Irak". CBS Nieuws. Gearchiveerd van het origineel Op 15 januari 2016. Opgehaald 13 december 2013.
        328. ^ Battersby 2011, pp. 591–592.
        329. ^ Pienaar, John (1 september 2002). "Mandela waarschuwt Bush boven Irak". BBC. Gearchiveerd Van het origineel op 25 februari 2013. Opgehaald 27 oktober 2008.; Fenton, Tom (30 januari 2003). "Mandela Slams Bush op Irak". CBS. Gearchiveerd Van het origineel op 25 februari 2013. Opgehaald 26 mei 2008.
        330. ^ Battersby 2011, p. 593.
        331. ^ Meredith 2010, p.593; Battersby 2011, p. 598.
        332. ^ a b Keyes, Allison (17 mei 2005). "Mandela, Bush bespreek onderwijs, aids in Afrika". NPR. Gearchiveerd Van het origineel op 6 december 2013.
        333. ^ a b Hennessey, Kathleen. "De Obama-Mandela Dynamic, weerspiegeld in een foto". Los Angeles Times. Gearchiveerd van het origineel op 26 juni 2013.
        334. ^ Battersby 2011, p. 594.
        335. ^ Battersby 2011, p. 600; "Mandela sluit zich aan bij 'Elders' om 89 te worden". NBC -nieuws.Associated Press.20 juli 2007. Gearchiveerd Van het origineel op 25 februari 2013. Opgehaald 26 mei 2008.; "Mandela lanceert de ouderen".Sainfo.19 juli 2007. Gearchiveerd van het origineel op 25 februari 2013. Opgehaald 27 oktober 2008.
        336. ^ a b "Nelson Mandela viert de 90e verjaardag door Rich aan te sporen om arm te helpen".Fox nieuws.18 juli 2008. Gearchiveerd van het origineel Op 26 oktober 2012. Opgehaald 27 oktober 2008.
        337. ^ Bingham, John (6 mei 2008). "Hyde Park -concert om Mandela's 90e te markeren". De onafhankelijke. Gearchiveerd Van het origineel op 9 november 2012. Opgehaald 27 oktober 2008.
        338. ^ a b Meredith 2010, p.598; Battersby 2011, pp. 594–597.
        339. ^ "Wereldbeker 'perfect cadeau voor sa'". BBC nieuws. 11 mei 2004. Gearchiveerd Van het origineel op 16 maart 2016. Opgehaald 13 september 2016.
        340. ^ Battersby 2011, p. 600.
        341. ^ Batty, David (11 juli 2010). "Nelson Mandela woont de slotceremonie van de Wereldbeker bij". De voogd. Gearchiveerd Van het origineel op 24 juli 2013.
        342. ^ Polgreen, Lydia (24 mei 2013). "Rommelig gevecht om Mandela Trust gaat openbaar". The New York Times. Opgehaald 13 september 2016.
        343. ^ Smith, David (3 juli 2013). "Zuid -Afrikaanse rechtbanken stapt in over de begrafenisrij van Mandela Family". De voogd. Gearchiveerd van het origineel op 9 juli 2013. Opgehaald 13 september 2016.; Moreton, Cole (2 juli 2013). "Nelson Mandela's kleinzoon Mandla beschuldigd van ernstige geknoei". De Telegraaf. Gearchiveerd van het origineel op 27 januari 2016. Opgehaald 13 september 2016.
        344. ^ Battersby 2011, p. 607.
        345. ^ "Nelson Mandela 'ademen op zichzelf'". Nieuws 24. 18 januari 2011. Gearchiveerd van het origineel op 13 mei 2013. Opgehaald 30 januari 2011.
        346. ^ "Nelson Mandela heeft longinfectie". BBC nieuws. 11 december 2012. Opgehaald 16 december 2017.
        347. ^ "Mandela wordt geopereerd voor galstenen". The New York Times. 15 december 2012. Gearchiveerd Van het origineel op 25 februari 2013. Opgehaald 15 december 2012.
        348. ^ "Nelson Mandela, 94, die positief reageert op de behandeling in het ziekenhuis". CTV -nieuws. 28 maart 2013. Gearchiveerd Van het origineel op 19 april 2016. Opgehaald 10 juni 2013.
        349. ^ "Nelson Mandela komt thuis in ambulance". De Telegraaf.Londen.6 april 2013. Gearchiveerd van het origineel op 8 april 2013. Opgehaald 6 april 2013.
        350. ^ "Nelson Mandela in het ziekenhuis opgenomen in ernstige toestand".CNN.8 juni 2013. Opgehaald 8 juni 2013.
        351. ^ AFP 2 (26 juni 2013). "Mandela wenste een 'vredig einde' van de aartsbisschop van Kaapstad". De Telegraaf. Gearchiveerd van het origineel op 27 januari 2016. Opgehaald 5 juli 2013.
        352. ^ "Nelson Mandela -toestand verergert als Zuma -reis annuleert". BBC nieuws. 27 juni 2013. Gearchiveerd Van het origineel op 26 januari 2014. Opgehaald 27 juni 2013.
        353. ^ "Nelson Mandela vrijgelaten uit het ziekenhuis".CNN.1 september 2013. Gearchiveerd Van het origineel op 4 maart 2016. Opgehaald 1 september 2013.
        354. ^ "Mandela ontslagen uit het Zuid -Afrika -ziekenhuis".Al Jazeera.1 september 2013. Gearchiveerd Van het origineel op 4 maart 2016. Opgehaald 1 september 2013.
        355. ^ a b "Nelson Mandela in Zuid -Afrika sterft in Johannesburg". BBC nieuws. 5 december 2013. Gearchiveerd Van het origineel op 15 april 2016. Opgehaald 5 december 2013.
        356. ^ "Nelson Mandela sterft". Mail & Guardian. 5 december 2013.
        357. ^ Polgreen, Lydia (5 december 2013). "De dood van Mandela verlaat Zuid -Afrika zonder zijn morele centrum". The New York Times. Opgehaald 5 december 2013.
        358. ^ Pillay, Verashni (6 december 2013). "De herdenkingsdienst van Mandela wordt gehouden op 10 december". Mail & Guardian. Opgehaald 6 december 2013.
        359. ^ Vecchiatto, Paul;Steen, setumo;Magubane, Khulekani (6 december 2013). "Nelson Mandela moet op 15 december worden gelegd om te rusten". Werkdag. Zuid-Afrika. Opgehaald 6 december 2013.
        360. ^ Mount, Harry (9 december 2013). "Nelson Mandela: The Long Goodbye". De Telegraaf. Londen. Gearchiveerd Van het origineel op 10 januari 2022. Opgehaald 11 december 2013.
        361. ^ "Nelson Mandela Funeral: 'Millions Misspent'". BBC nieuws. 4 december 2017. Opgehaald 4 december 2017.
        362. ^ Ndlovu-gatsheni 2014, p. 917.
        363. ^ a b c Nelson 2014, p. 130.
        364. ^ Dixon, Robyn (3 februari 2014). "Nelson Mandela laat $ 4,1 miljoen landgoed over aan familie, personeel, scholen". Los Angeles Times. Gearchiveerd Van het origineel op 27 januari 2016.
        365. ^ Mandela 1994, p. 173.
        366. ^ Benson 1986, pp. 25, 232; Lodge 2006, p. 220; Meredith 2010, p. 241; Sampson 2011, pp. 37, 584.
        367. ^ Benson 1986, pp. 231–232; Smith 2010, p. 231.
        368. ^ Boehmer 2008, p. 13; Barnard 2014, p. 14.
        369. ^ a b Lodge 2006, p. ix.
        370. ^ a b c d e Ndlovu-gatsheni 2014, p. 907.
        371. ^ Suttner 2007, p. 122.
        372. ^ Boehmer 2008, p. 109.
        373. ^ Boehmer 2008, p. 102.
        374. ^ Lodge 2006, p. viii.
        375. ^ Boehmer 2008, p. 107.
        376. ^ Boehmer 2008, pp. 105, 108.
        377. ^ Ndlovu-gatsheni 2014, p. 914.
        378. ^ Suttner 2007, pp. 119–120.
        379. ^ Sampson 2011, p. 433.
        380. ^ Ndlovu-gatsheni 2014, pp. 906–907.
        381. ^ Battersby 2011, p. 605.
        382. ^ Kalumba 1995, p. 162.
        383. ^ Suttner 2007, pp. 113–114.
        384. ^ Lodge 2006, p. xi.
        385. ^ Oppenheim 2012, pp. 369–370.
        386. ^ Benson 1986, pp. 231, 232; Ellis 2016, p. 7.
        387. ^ Sampson 2011, p. 298.
        388. ^ Sampson 2011, p. 282.
        389. ^ Mandela 1994, p. 365; Sampson 2011, pp. 135–138.
        390. ^ Benson 1986, p. 232.
        391. ^ Ellis 2016, p. 18.
        392. ^ Soudien 2015, p. 361.
        393. ^ Smith 2010, pp. 217–218.
        394. ^ Ellis 2016, p. 7.
        395. ^ Ellis 2016, p. 17.
        396. ^ Smith 2010, p. 231.
        397. ^ Kalumba 1995, pp. 164–165.
        398. ^ a b Freund 2014, p. 294.
        399. ^ Sampson 2011, pp. 433–435.
        400. ^ Glad & Blanton 1997, p.570; Lees 2010, p. 326.
        401. ^ Benson 1986, p. 51.
        402. ^ Sampson 2011, pp. 432, 554.
        403. ^ Lodge 2006, p. 2.
        404. ^ Boehmer 2008, p. 111.
        405. ^ Boehmer 2008, p. 133; Meredith 2010, p. 495; Sampson 2011, p. 503.
        406. ^ Khumalo, Fred (5 augustus 2004). "Hoe Mandela SA -mode heeft veranderd". BBC. Gearchiveerd Van het origineel op 3 december 2012. Opgehaald 28 oktober 2008.
        407. ^ Glad & Blanton 1997, p. 577.
        408. ^ Sampson 2011, pp. 582–583.
        409. ^ Boehmer 2008, pp. 128, 134.
        410. ^ Glad & Blanton 1997, p. 576.
        411. ^ Barber 2004, p. 87.
        412. ^ Suttner 2007, p. 119; Meredith 2010, pp. XV - XVI.
        413. ^ a b Meredith 2010, p. xvi.
        414. ^ Battersby 2011, p. 599.
        415. ^ Meredith 2010, p. xvi; Sampson 2011, p. 583.
        416. ^ Glad & Blanton 1997, p.582; Meredith 2010, p. xvi.
        417. ^ Sampson 2011, pp. 411, 498.
        418. ^ Glad & Blanton 1997, p. 581; Ndlovu-gatsheni 2014, p. 907.
        419. ^ Meredith 2010, pp. XVI, 482–483.
        420. ^ Barnard 2014, pp. 5–6.
        421. ^ Sampson 2011, pp. 431, 582.
        422. ^ Meredith 2010, p. 164.
        423. ^ Meer 1988, p. 189.
        424. ^ Lodge 2006, p. 29.
        425. ^ Freund 2014, p. 295.
        426. ^ Forster 2014, p. 89.
        427. ^ Forster 2014, pp. 106-107.
        428. ^ Sampson 2011, p. 65.
        429. ^ Boehmer 2008, p. 86.
        430. ^ Suttner 2014, p. 342.
        431. ^ Boehmer 2008, p. 142.
        432. ^ Meer 1988, p. 78.
        433. ^ Meredith 2010, p. 21.
        434. ^ "Het leven en de tijden van Nelson Mandela: Genealogy".Nelson Mandela Foundation.Gearchiveerd van het origineel op 16 januari 2016. Opgehaald 13 juli 2016.
        435. ^ Meredith 2010, p. 481; Smith 2010, p. 147; Sampson 2011, p. 246.
        436. ^ Mandela 1994, pp. 144, 148–149; Smith 2010, pp. 59–62; Sampson 2011, p. 36.
        437. ^ Mandela 1994, p. 296; Smith 2010, pp. 102-104; Sampson 2011, p. 110.
        438. ^ Benson 1986, pp. 74–76; Meer 1988, p. 93; Mandela 1994, pp. 306–311; Meredith 2010, pp. 144–149; Smith 2010, pp. 104, 132–145; Sampson 2011, pp. 110–113.
        439. ^ Meredith 2010, pp. 539–542; Sampson 2011, p. 500.
        440. ^ Meredith 2010, pp. XVII, 576; Sampson 2011, pp. 549–551.
        441. ^ "Nelson Mandela om Kerstmis door te brengen in S Africa Hospital". BBC nieuws. 24 december 2012. Gearchiveerd Van het origineel op 29 januari 2013. Opgehaald 13 juli 2016.
        442. ^ Meredith 2010, p. 565.
        443. ^ Barnard 2014, pp. 1, 2; Ndlovu-gatsheni 2014, p. 906.
        444. ^ Barnard 2014, pp. 1, 2.
        445. ^ Lodge 2006, p. 225.
        446. ^ Suttner 2007, pp. 125–126.
        447. ^ Meredith 2010, p.599; Barnard 2014, p. 4.
        448. ^ Boehmer 2008, p. 82; Ndlovu-gatsheni 2014, p. 918.
        449. ^ Boehmer 2008, p. 16.
        450. ^ Boehmer 2008, p. 1.
        451. ^ Hooper, Simon. "De beroemdste politieke gevangene ter wereld". Al Jazeera. Opgehaald 29 juni 2021.
        452. ^ "Nelson Mandela's brieven beschrijven zijn 27 jaar als 's werelds beroemdste politieke gevangene". Los Angeles Times. 13 juli 2018. Opgehaald 29 juni 2021.
        453. ^ "Mandela Death: hoe een gevangene een legende werd". BBC nieuws. 7 december 2013. Opgehaald 29 juni 2021.
        454. ^ Benson 1986, p. 13.
        455. ^ Meredith 2010, p. xv.
        456. ^ Sampson 2011, p. xxvi.
        457. ^ Meredith 2010, p. 599.
        458. ^ Freund 2014, p. 296.
        459. ^ Mangcu 2013, p. 101.
        460. ^ Sampson 2011, p. 582.
        461. ^ Suttner 2016, p. 17.
        462. ^ a b c Barnard 2014, p. 2.
        463. ^ Boehmer 2008, p. 173.
        464. ^ Boehmer 2005, p. 46.
        465. ^ Sampson 2011, p. 360.
        466. ^ Windrem, Robert (7 december 2013). "De Amerikaanse regering beschouwde Nelson Mandela tot 2008 als een terrorist". NBC Nieuws. Gearchiveerd Van het origineel op 3 maart 2016.
        467. ^ Barnard 2014, p. 2; Ndlovu-gatsheni 2014, p. 918.
        468. ^ Ndlovu-gatsheni 2014, p. 918.
        469. ^ Fortin, Jacey (18 juli 2012). "Mandela en de dictators: een vrijheidsstrijder met een ingewikkeld verleden". Internationale zakelijke tijden. Gearchiveerd Van het origineel op 19 april 2016. Opgehaald 13 juli 2016.
        470. ^ a b c "Hoe de prijzen net zijn overstromen". De cape -tijden. 18 juli 2012.
        471. ^ "President eert ontvangers van de presidentiële medaille van vrijheid".Het Witte Huis.9 juli 2002. Gearchiveerd Van het origineel op 7 mei 2013. Opgehaald 26 oktober 2008.
        472. ^ "Prijzen: en de winnaar is ..." Tijd. 8 mei 1989. gearchiveerd van het origineel op 22 oktober 2010. Opgehaald 24 oktober 2012.
        473. ^ "Lijst van alle Bharat Ratna Award -winnaars".NDTV.21 januari 2011. Gearchiveerd Van het origineel op 11 maart 2013. Opgehaald 14 februari 2013.
        474. ^ "Mandela in Pakistan". De onafhankelijke.Londen: Independent Print Limited.3 oktober 1992. Gearchiveerd Van het origineel op 24 maart 2013. Opgehaald 7 juni 2010.
        475. ^ "Verklaring over de Ataturk Award aan Nelson Mandela".Afrikaans Nationaal Congres.12 april 1992. Gearchiveerd van het origineel Op 1 oktober 2006. Opgehaald 2 januari 2007.
        476. ^ "Royal Decreet 270/1999, 12 februari 1999". Spaanse officiële staat Gazette. 13 februari 1999. Opgehaald 13 september 2017.
        477. ^ "Canada presenteert Nelson Mandela met de koningin Elizabeth II Diamond Jubilee Medal".Queen's Printer voor Canada.23 augustus 2012. Gearchiveerd van het origineel op 2 mei 2013. Opgehaald 14 februari 2013.
        478. ^ "Mandela om geëerd te worden met Canadese staatsburgerschap".CBC News.19 november 2001. Gearchiveerd Van het origineel op 23 juni 2013. Opgehaald 26 oktober 2008.
        479. ^ "De volgorde van verdienste".Royal Insight.November 2002. gearchiveerd van het origineel Op 5 januari 2005. Opgehaald 26 oktober 2008.
        480. ^ "Madiba verleende de vrijheid van Johannesburg".Gauteng provinciale overheid.27 juli 2004. Gearchiveerd van het origineel op 21 juni 2008. Opgehaald 26 oktober 2008.
        481. ^ Stern, Jennifer (27 augustus 2008). "Lange wandeling geïmmortaliseerd in brons". Media Club Zuid -Afrika. Gearchiveerd van het origineel op 24 juli 2013. Opgehaald 30 november 2009.
        482. ^ "Nelson Mandela -standbeeld onthuld in Pretoria door Zuma". BBC nieuws. 16 december 2013. Opgehaald 23 december 2013.
        483. ^ Battersby 2011, p. 601; "UN geeft terug naar 'Mandela Day'". BBC nieuws. 11 november 2009. Gearchiveerd Van het origineel op 29 augustus 2013. Opgehaald 11 november 2009.
        484. ^ Standaard minimale regels voor de behandeling van gevangenen uit de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties (Rapport).Verenigde Naties.29 september 2015. p.6.
        485. ^ Lodge 2006, p. 8.
        486. ^ a b c Lodge 2006, p. vii.
        487. ^ Lodge 2006, pp. VII, 13–14.
        488. ^ Nelson 2014, p. 138.
        489. ^ Lynskey, Dorian (6 december 2013). "Nelson Mandela: The Triumph of the Protest Song". De voogd. Opgehaald 23 januari 2017.
        490. ^ a b Bromley 2014, p. 41.
        491. ^ Lukhele 2012, p. 289.

        Bibliografie

        • Barber, James (2004). Mandela's World: The International Dimension of South Africa's Political Revolution 1990–99. Athene, OH: Ohio University Press. ISBN 978-0-8214-1566-5.
        • Barnard, Rita (2014)."Invoering".In Rita Barnard (ed.). De Cambridge Companion van Nelson Mandela.Cambridge: Cambridge University Press.pp. 1–26. ISBN 978-1-107-01311-7.
        • Battersby, John (2011)."Afterword: levende legende, levend standbeeld".In Anthony Sampson (ed.). Mandela: de geautoriseerde biografie.Londen: HarperCollins.pp. 587–610. ISBN 978-0-00-743797-9.
        • Benneyworth, Garth (2011)."Gewapend en getraind: Nelson Mandela's militaire missie uit 1962 als opperbevelhebber van Umkhonto We Sizwe en herkomst voor zijn begraven Makarov -pistool". Zuid -Afrikaans historisch tijdschrift. 63 (1): 78-101. doen:10.1080/02582473.2011.549375. S2CID 144616007.
        • Benson, Mary (1986). Nelson Mandela. Harmondsworth: Penguin Books. ISBN 978-0-14-008941-7.
        • Boehmer, Elleke (2005). "Postkoloniale terrorist: het voorbeeld van Nelson Mandela". Parallax. 11 (4): 46–55. doen:10.1080/13534640500331666. S2CID 144267205.
        • Boehmer, Elleke (2008). Nelson Mandela: een zeer korte introductie. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-280301-6.
        • Bromley, Roger (2014)."'Magic Negro', Saint of Comrade: Representations of Nelson Mandela in Film ". Altre Modernità (12): 40–58.
        • Broun, Kenneth S. (2012). Saving Nelson Mandela: The Rivonia Trial and the Fate of Zuid -Afrika. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-974022-2.
        • Ellis, Stephen (2011)."Het ontstaan van de gewapende strijd van het ANC in Zuid -Afrika 1948-1961". Journal of Southern African Studies. 37 (4): 657–676. doen:10.1080/03057070.2011.592659. HDL:2263/19620. S2CID 144061623.
        • Ellis, Stephen (2016)."Nelson Mandela, de Zuid -Afrikaanse Communistische Partij en de oorsprong van Umkhonto We Sizwe". Koude oorlogsgeschiedenis. 16 (1): 1–18. doen:10.1080/14682745.2015.1078315. S2CID 155994044.
        • Forster, Dion (2014)."Mandela en de Methodisten: geloof, misvatting en feit". Studia historiae ecclesiasticae. 40: 87–115.
        • Freund, Bill (2014)."De schaduw van Nelson Mandela, 1918–2013". Afrikaanse politieke economie. 41 (140): 292–296. doen:10.1080/03056244.2014.883111. S2CID 153570087.
        • Blij, Betty;Blanton, Robert (1997)."F. W. de Klerk en Nelson Mandela: een onderzoek naar coöperatief transformationeel leiderschap". Presidentiële studies driemaandelijks. 27 (3): 565–590. Jstor 27551769.
        • Guiloineau, Jean;Rowe, Joseph (2002). Nelson Mandela: Het vroege leven van Rolihlahla Madiba.Berkeley: North Atlantic Books.pp.9–26. ISBN 978-1-55643-417-4.
        • Herbst, Jeffrey (2003)."De aard van de Zuid -Afrikaanse democratie: politieke dominantie en economische ongelijkheid".In Theodore K. Rabb;Ezra N. Suleiman (Eds.). Het maken en ongemak van democratie: lessen uit geschiedenis en wereldpolitiek.Londen: Routledge.pp. 206–224. ISBN 978-0-415-93381-0.
        • Houston, Gregory;Muthien, Yvonne (2000)."Democratie en bestuur in overgang".In Yvonne Muthien;Meshack Khosa;Bernard Magubane (eds.). Democratie en governance Review: Mandela's Legacy 1994–1999.Pretoria: Human Sciences Research Council Press.pp. 37–68. ISBN 978-0-7969-1970-0.
        • Hutton, Barbara (1994). Robben Island: Symbool van weerstand.Bellville: Pearson Zuid -Afrika. ISBN 978-0-86877-417-6.
        • Kalumba, Kibujjo M. (1995)."De politieke filosofie van Nelson Mandela: een primer". Journal of Social Philosophy. 26 (3): 161–171. doen:10.1111/j.1467-9833.1995.tb00092.x.
        • Lodge, Tom (2006). Mandela: een kritisch leven. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-921935-3.
        • Lukhele, Francis (2012)."Post-Prison Nelson Mandela: A 'Made-in-America Hero'". Canadian Journal of African Studies. 46 (2): 289–301. doen:10.1080/00083968.2012.702088. S2CID 142631031.
        • Mafela, Munzhedzi James (2008)."De openbaring van de Afrikaanse cultuur in Lange wandeling naar vrijheid". In Anna Haebich; Frances Peters-Little; Peter Read (eds.). Inheemse biografie en autobiografie.Sydney: Humanities Research Center, Australian National University.pp. 99-107.Gearchiveerd van het origineel op 24 juli 2013. Opgehaald 15 juni 2013.
        • Mandela, Nelson (1994). Lange wandeling naar Freedom Volume I: 1918–1962. Little, Brown and Company. ISBN 978-0-7540-8723-6.
        • Mandela, Nelson (2004) [1994]. Lange wandeling naar Freedom Volume II: 1962–1994 (Grote print ed.).Londen: BBC Audiobooks and Time Warner Books Ltd. ISBN 978-0-7540-8724-3.
        • Mangcu, Xolela (2013)."Nelson Mandela terugtrekkend door de afkomst van zwart politiek denken". Overgang. 112 (112): 101–116. doen:10.2979/overgang.112.101. S2CID 150631478.
        • Meer, Fatima (1988). Hoger dan hoop: de geautoriseerde biografie van Nelson Mandela. Londen: Hamish Hamilton. ISBN 978-0-241-12787-2.
        • Meredith, Martin (2010). Mandela: een biografie. New York: Publicaffairs. ISBN 978-1-58648-832-1.
        • Muthien, Yvonne;Khosa, Meshack;Magubane, Bernard (2000)."Democratie en bestuur in overgang".In Yvonne Muthien;Meshack Khosa;Bernard Magubane (eds.). Democratie en governance Review: Mandela's Legacy 1994–1999.Pretoria: Human Sciences Research Council Press.pp. 361–374. ISBN 978-0-7969-1970-0.
        • Ndlovu-Gatsheni, Sabelo J. (2014)."Van een 'terrorist' tot wereldwijd icoon: een kritisch decoloniaal ethisch eerbetoon aan Nelson Rolihlahla Mandela van Zuid -Afrika". Derde wereld kwartaal. 35 (6): 905–921. doen:10.1080/01436597.2014.907703. S2CID 144338285.
        • Oppenheim, Claire E. (2012). "Nelson Mandela en de kracht van Ubuntu". Religies. 3 (2): 369–388. doen:10.3390/rel3020369.
        • Soudien, Crain (2015)."Nelson Mandela, Robben Island en de verbeelding van een nieuw Zuid -Afrika". Journal of Southern African Studies. 41 (2): 353–366. doen:10.1080/03057070.2015.1012915. S2CID 143225875.
        • Suttner, Raymond (2007)."(Mis) Inzicht in Nelson Mandela". African Historical Review. 39 (2): 107–130. doen:10.1080/17532520701786202. S2CID 218645921.
        • Suttner, Raymond (2014)."Nelson Mandela's mannelijkheid". Afrikaanse identiteiten. 12 (3–4): 342–356. doen:10.1080/14725843.2015.1009623. S2CID 145448829.
        • Suttner, Raymond (2016)."'Ik ben niet geboren met een honger om vrij te zijn': de vroege reizen van Nelson Mandela naar politiek bewustzijn ". Journal of Asian and African Studies. 51 (1): 17–31. doen:10.1177/0021909614541973. S2CID 144447985.
        • Nelson, Steven (2014)."Nelson Mandela's twee lichamen". Overgang. 116 (116): 130–142. doen:10.2979/overgang.116.130. S2CID 154241514.
        • Read, James H. (2010)."Leiderschap en macht in die van Nelson Mandela Lange wandeling naar vrijheid". Journal of Power. 3 (3): 317–339. doen:10.1080/17540291.2010.524792. S2CID 143804607.
        • Sampson, Anthony (2011) [1999]. Mandela: de geautoriseerde biografie. Londen: HarperCollins. ISBN 978-0-00-743797-9.
        • Smith, David James (2010). Jonge Mandela. Londen: Weidenfeld & Nicolson. ISBN 978-0-297-85524-8.
        • Tomaselli, Keyan;Tomaselli, Ruth (2003)."De media en Mandela". Safundi: The Journal of South African and American Studies. 4 (2): 1–10. doen:10.1080/17533170300404204. S2CID 144534323.

        Externe links

        Politieke kantoren
        Voorafgegaan door net zo Staatsvoorzitter van Zuid -Afrika President van Zuid -Afrika
        1994–1999
        Opgevolgd door
        Partij politieke kantoren
        Voorafgegaan door Voorzitter van het African National Congress
        1991–1997
        Opgevolgd door
        Diplomatieke berichten
        Voorafgegaan door Secretaris-generaal van niet-gelegde beweging
        1998–1999
        Opgevolgd door